Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ciąpatrzyłynapowstanieniepodległegopaństwapolskiegojużwlistopadzie1918r.
PolskagrzebałanadziejezwiązanezpowstaniempodporządkowanejRzeszyMittel-
europy.Nastrojeteosiągnęłyapogeum,gdywybuchłypolskiepowstaniaorazgdy
NiemcydowiedzielisięodecyzjachkonferencjipokojowejwParyżu.UtrataWiel-
kopolski,PomorzaGdańskiego,atakżeplebiscytyipowstaniaśląskierozpaliły
wRzeszyantypolskienastroje,którebyłyniezmienneażdo1934r.GranicęzPolską
powszechnieokreślanowniemieckiejpublicystycejakonkrwawiącą”,npłonącą”lub
wręczngłupią”.ZarównoelitypolityczneNiemiec,jakiszerokierzeszespołeczeń-
stwaniemieckiegożywiłydoPolskijednoznaczniewrogieuczucia.Możnanawet
stwierdzić,iżwrozdzieranejkonfliktamirepubliceweimarskiejnzagadnieniepol-
skie”byłojednymznielicznychczynnikówintegrującychróżneorientacjepolitycz-
ne.Złebyłystosunkipolityczneikulturalne.RozpoczętyprzezNiemcóww1925r.
konfliktcelnyrozciągnąłtęniewypowiedzianąwojnęrównieżnagospodarkę.
Nieustającekonfliktypolsko-niemieckie,współwystępującezwielomapowiąza-
niamiistniejącymimiędzytymidwomapaństwamiinarodami,warunkowałytwo-
rzeniesprawnejigęstejsiecikonsularnej.Niemcybyłykrajem,wktórymDruga
Rzeczpospolitamiałanajbardziejrozbudowanąsiećkonsularną.Coważne–byłyto
konsulatyetatowe,bowiemnaplacówkihonorowewewrogimkrajuniemożnabyło
liczyć.Jużwpołowielistopada1918r.zacząłwBerliniefunkcjonowaćpolskikon-
sulatgeneralny.Przezpierwszelata(do31lipca1924r.)kierowałnimKarolRose,
założycieltejplacówki,atakżetwórcazrębówpolskiejsiecikonsularnejwRzeszy.
JemuteżwręczonopierwszyaktnominacyjnynakonsulawniepodległejPolsce9.
Wurzędzietympracowałopoczątkowookoło200pracowników.Prawdopodobnie
byłtowówczasnajwiększykonsulatnaświecie,codajewyobrażenieoskalijego
zadań.PracującytamurzędnicyprzemierzaliNiemcyudzielającpomocyPolakom.
Wpraktycezastępowalionicałąpóźniejsząsiećkonsularną.Ponieważdomarca
1920r.PolskaniemiaławRzeszyprzedstawicielstwadyplomatycznego,konsulat
berlińskipodlegałformalnejopiecerząduduńskiego,sprawowanejprzezposłatego
państwawBerlinie,hrabiegoC.P.Moltkego10.Organizacjasłużbykonsularnej
znaczniewyprzedziłaczasowopowstaniepolskiejsłużbydyplomatycznejwRzeszy.
W1919r.,obokBerlina,istniałyjużpolskieplacówkikonsularnewHamburgu,
KrólewcuiKolonii.Wrokunastępnymutworzonotrzykonsulatynaterytoriach
plebiscytowych(wOpolu,KwidzynieiOlsztynie)11oraznastępnewEssen,Mona-
1111111
9Byłoto15.11.1918r.Zob.:R.Gelles,Dom...,s.10-24.
10W1918r.przezmiesiącrezydowałwWarszawieposełniemieckihr.H.Kessler,leczzpowodu
wzburzeniapolskiejopiniipublicznejiniezadowoleniaEntentymusiałonopuścićPolskę
(15.12.1918r.rządJ.Moraczewskiegozerwałnawiązane21.11.1918r.stosunkidyplomatyczne
zNiemcami).Dopierowmarcu1920r.doszłodoutworzeniawzajemnychprzedstawicielstw
dyplomatycznychwWarszawieiBerlinie.Naczeleposelstwstalipoczątkowochargéd`affaires
(przedstawicieledyplomatycznitrzeciejklasy).PierwszyposełpolskiwBerliniezostałmiano-
wanydopiero3.09.1921r.(K.Rose,op.cit.,s.124-127;Historiadyplomacjipolskiej,t.IV
(1918-1939),podred.P.Łossowskiego,Warszawa1995,s.637;J.Sibora,Narodzinypolskiej
dyplomacjiuproguniepodległości,Warszawa1998,s.247-250).
11Kierownicyurzędówpowstałychw1920r.naobszarachplebiscytowychbylikonsulamigene-
ralnymiadpersonamiexequaturuzyskaliodKomisjiMiędzysojuszniczejnaG
.Śląskuoraz
10
