Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Dziadzia:Pomiędzygeografiąamediami...
47
Wspomnianaodpowiedzialność,jakokluczdoodczytywaniawyzwańzza-
kresuupowszechnianiakultury,wiążesięwpewnymstopniuzwładzą.Władza
wtymmiejscuniemusioznaczaćsystemuopresyjnego,alezależnośćpomię-
dzytym,którywyznaczakierunekirodzajdziałań,atym,którydyrektywom
podlega.Wtymsensiemówimytuzarównooprocesachsocjalizacji(natural-
nymprocesiewrastaniawspołeczeństwo),jakipozytywistycznychwymiarach
akcentowaniapewnychwartości.Atychżekultem1odwołującsiędoAndrze-
jaTyszki1jestwłaśniekultura12.Jakwsposóbwłaściwynależałobyodczyty-
waćtęwładzę?JednązodpowiedzidaćnammożeodniesieniedoMichelaFo-
ucaulta,którywcykluwykładówopublikowanychpodtytułemBezpieczeństwo,
terytorium,populacjanawiązałdoznaczenia(szczególnieistotnejażpokoniec
epokifeudalnej)władzytypupastoralnego13.Okolicznościami,któredookreś-
lająwładzętypupastoralnego,sąpewnekoegzystującezsobązałożenia.Po
pierwsze,pasterzsprawujeswąwładzęnietylenadterytorium,conadzbioro-
wością.Podrugie,jegozadaniemjestczuwaćnadstadem,dostarczaćmu
pożywienia,ratowaćzopresji.Potrzecie,pasterzprzywiązujedokażdej
zowiectakąsamąwagę,jakidostadajakocałości.Wkulturzeprzedewszyst-
kichchodziozbiorowości.Tozbiorowośćwyznaczapole(wrozumieniuPier-
re’aBourdieu),anastępnierodzajzbiorowoścideterminujecharakterteryto-
riumijegozakres.Niezależnieodprzestrzenifizycznejczywirtualnej
wkulturzewładzatypupastoralnegojestdlaśrodowisklokalnychzarównode-
terminantem,jakiprobierzemistotnościwyzwańizaniechań,kluczemdo
przyszłościnafundamencieprzeszłości,atakżeteraźniejszości.Ostatecznie
wreszcie,stanowiącelementjednostkowych,indywidualnychtożsamości.Od-
wołaniesiędowładzytypupastoralnegoniemusibyćtraktowanejakoopis
faktycznegoukładurelacjiwkulturze.Stanowidlaniniejszegowywodupróbę
zrozumieniawyzwań,jakiestojąprzedosobamiupowszechniającymikulturę.
Możebyćowoodniesienierównieżtraktowanejakopostulat,któregorealizacja
mogłabybyćdlaobrazukulturykorzystna.Bowiemwładza,przewodnictwo
wkulturzemusząbyćwkimśupodmiotowione.Świadomośćkulturalnanie
jestzapisanagenetycznie.Jesttoprocesspołeczny,którybezświadomościwy-
zwańipotrzebydoskonalenianigdynieprzyniósłbydziełBacha,Joyce’aczy
Picassaaniniepozwoliłbyprzetrwaćlokalnymtożsamościomnaperyferiach
iprowincjach.
12PatrzA.TYSZKA:Kulturajestkultemwartości.Aksjologiaspołeczna—studiaiszkice.Ko-
morów,WydawnictwoAntyk,1999.
13M.FOUCAULT:Bezpieczeństwo,terytorium,populacja.Warszawa,WydawnictwoNaukowe
PWN,2010,s.4431444.
