Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wekrwijestzbliżonedojegostężeniawtkankach.JednakV
DiΔ´nieokreślająstężeńlekuwposzcze-
gólnychtkankachiwopisywanymprzykładziestężenielekuwjednymrodzajutkankimożebyć
minimalne,podczasgdywinnejtkancejestbardzoduże.
Znajomośćobjętościdystrybucjipozwalarównieżnaobliczenieilościlekuwustroju,którąwyznacza
iloczynobjętościdystrybucjiistężenialekuwosoczu.
Ocenamatematycznaprocesueliminacji(metabolizm+wydalanie)jestzagadnieniemtrudniejszym.
Wsposóbogólnyproceseliminacjimożnaokreślićjakoszybkośćeliminacji(V
e),którajest
iloczynemklirensucałkowitego(K
c)istężenialekuwosoczu(C):V
e=K
c∙C.Wrównaniutymklirens
całkowityjestsumąklirensunerkowegoK
niklirensupozanerkowego(metabolicznego).
Klirensnerkowytoobjętośćosoczacałkowicieoczyszczonazokreślonejsubstancjiwjednostce
czasu:
K
n=
C
m∙V
C
o
m
(12)
gdzie:C
m–stężeniesubstancjiwmoczu,V
m–objętośćmoczuwydalanawjednostceczasu(ml/min),
C
o–stężeniewolnejfrakcjisubstancjiwosoczu.
Klirenspozanerkowy(metaboliczny)jestsumąobjętościosoczaoczyszczonegozsubstancji
(leku)nadrodzeprzemianmetabolicznychorazwydalaniapozanerkowego(żółć,płuca,skóra).
Szybkośćeliminacjijestprocesem,naktóryskładająsię:szybkośćmetabolizmuorazszybkość
wydalanianerkowego.Szybkośćmetabolizmumożnazaśokreślićjakoiloczynklirensumeta-
bolicznegoistężenialekuwosoczu.Szybkośćwydalanianerkowegotoiloczynklirensu
nerkowegoistężenialekuwosoczu.
Czasiwielkośćoddziaływanialekunaorganizm–ekspozycjanalek–możebyćoceniany
albopopodaniupojedynczejdawkileku,albowczasiewielokrotnegopodawanialeku.Ekspozycja
nalekpojegojednorazowympodaniumożebyćwyrażonazapomocąAUC,tj.polapodkrzywą
funkcjistężenialekuodczasu.Wielokrotnepodawanieokreślonychstałychdaweklekupozwalana
osiągnięciestałegostężeniasubstancjiwustroju–stężeniastacjonarnego(C
S).Wtakim
przypadkuekspozycjanalekmożebyćwyrażonawprostysposób:jakoiloczynobjętościdystrybucji
(V
D)iśredniegostężeniastacjonarnegolekuV
D∙C
S.
Wyznaczenieparametrówfarmakokinetycznychlekujestniezbędnymwarunkiemokreśleniadawki,
zapewniającejosiągnięciestałego(stacjonarnego)stężeniaterapeutycznego.Jakopisanowcześniej,
nastężenielekuworganizmie,awięcrównieżnajegodawkowanie,mająwpływliczneczynniki,
takiejak:masaciała,płeć,zaburzeniagenetyczne,zmianychorobowe,główniewątrobyinerek,
orazinterakcjezinnymilekami.Wszczególnychprzypadkach,gdywystępująjednocześnieistotne
czynnikimodyfkująceparametryfarmakokinetycznelubniemożnaokreślićobjętościdystrybucji,
należystosowaćfarmakoterapięmonitorowaną.Ocenie(monitorowaniu)mogąpodlegać
pomiarybezpośredniegoefektuterapeutycznego,np.czasuprotrombinowegopostosowaniuleków
przeciwzakrzepowych,stężeniaglukozypolekachhipoglikemicznychczystężeniakwasumoczo-
wegopopodawaniulekówstosowanychwdniemoczanowej.Monitorowaniemożedotyczyćtakże
stężenialekuwosoczu,cojestpomocnewwyznaczeniudawkowanialekuzarównowprzypadku
wystąpieniafzjologicznychzaburzeńkinetycznych,jakiwokreśleniuoptymalnegostężenialeków,
mającychwąskimarginesbezpieczeństwa(teoflina,glikozydynaparstnicy),lubgdyniemainnej
możliwościocenyterapeutycznegoichdziałania(lekiprzeciwpadaczkowe).
Procesyfarmakokinetyczneopisująwpływorganizmunawprowadzonydoniegolek.Wpływleku
naorganizmjestdomenąbadańfarmakodynamicznych.
farmakodynamikatodziedzinafarmakologii,określającamechanizmydziałanialekówiichwpływ
nafzjologiczneprocesyprzebiegającewustroju.Farmakodynamikajestnaukąinterdyscyplinarną
iobejmujezagadnieniazdziedzinychemii,fzyki,biologiiorazmedycyny.
16
1.FARMAKOLOGIAOGÓLNA
