Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nychproblemachtłumaczeniowychpisaćbardziejrzeczowoikonstruk-
tywnie.Weźmydlaprzykładuradykalnątezęoniemożnościwszelkiego
przekładu.Żarliwymjejzwolennikomniedasięoczywiścienicwyper-
swadować,gdyżbędąbronićswegopogląduzróżnychpozycji,między
innymiutrzymując,żeniemożliwajestwogóleprawdziwakomunikacja
międzyludźmi.Zastanówmysiętylko,dokądprowadzitegotypustano-
wisko:gdybyśmypotraktowalijezupełnieserio,należałobynatychmiast
zamilknąć–przestaćwypowiadaćsięnajakiekolwiektematy(naszych
wypowiedziitakniktniezrozumie),ajużzwłaszczazaniechaćuprawia-
niatakichdyscyplinjakteoriakomunikacjijęzykowejczyteoriaprze-
kładu.Wtejksiążceprzyjmiemy,żeludzkakomunikacjaprzynosijednak
wsumiepozytywneefektyiżedziedzinytakiejakteoriakomunikacji
czyteoriaprzekładumogąsiępochwalićkonkretnymiosiągnięciami.
Wpierwszymrozdzialezajmiemysięwięckwestiązupełniepod-
stawowądlateoriiprzekładu.Spróbujemyodpowiedziećnastawianeod
czasudoczasupytanie:czytłumaczeniejestmożliwe?Wydawałobysię,
żeostatniekilkatysięcylat,wtrakciektórychludzkośćdokonałamilio-
nównajprzeróżniejszychtłumaczeń,dajedobitną,twierdzącąodpowiedź
natopytanie.Ajednakniektórzyteoretycykwestionująmożliwość,,pra-
wdziwego,,przekładu.Możeżyjemyzatemwświecieułudyiwszystkie
przeczytaneprzeznastłumaczeniajedynieudają,żesątłumaczeniami,
awgruncierzeczyniemająnicwspólnegozoryginalnymitekstami?
Gdybytakbyło,torzeczywiścieniepozostałobynamnicinnego,jak
podpisaćsiępodprogramemopisowychstudiównadprzekładem(descriptive
translationstudies)GideonaToury,ego(1995),którynimniej,niwięcej
proponuje,żebyzająćsięwyłącznieprzekładami–bezporównywania
ichzoryginałamiioczywiściebezżadnychzałożeńwstępnychcodo
tego,jakpowinnowyglądaćtłumaczenie.Nietwierdzę,żetaksformuło-
wanyprogrambadawczyniemożeprzynieśćciekawychwyników.Sądzę
jednak,żenieodpowieonnapodstawowe,moimzdaniem,pytania
dotycząceprzekładu,choćbytakiejak:cosprawia,żeniektóretłumacze-
niaocenianesąjakodobre,ainnejakozłe?dlaczegoniektórzyludzie
znającyjęzykobcypotrafiątłumaczyć,ainninie?comówiąnam–acze-
goniemówią–przekładyoinnychkulturach?Wydajesię,żeprogram
badawczy
Toury,ego,
jak
również
propozycje
I.Evena-Zohara
(1990͞2000),bybadaćpozycjęliteraturytłumaczonejwliterackimpoli-
systemiekulturydocelowej,mogąbyćciekawymuzupełnieniemnauki
oprzekładzie,aleniemogąjejzastąpić.
8
