Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
wyznaczałynatomiastuznawanekoncepcjedoktrynalne,mającetakżesilnezako-
twiczenieterytorialne;wkrajachgermańskichipozostającychpodichwpływem
funkcjonowałsystemrewizyjny,natomiastweFrancjiikrajach,wktórychzado-
mowiłsięKodeksNapoleona,obowiązywałsystemkasacyjny.
II.
WPolsceroku1918,naproguIIRzeczpospolitej,obowiązywałyodziedzi-
czonepozaborcachczterysystemypostępowaniasądowegowsprawachcywil-
nych.
Rosyjskaustawapostępowaniacywilnegozdnia20listopada1864r.(tomXVI
cz.IZwoduPraw),przesyconapierwiastkiemprawafrancuskiego,obejmowała
postępowaniewsprawachspornychiniespornych,łączącharmonijniezasadę
kontradyktoryjnościzelementamiinstrukcyjności,wzakresieśrodkówodwo-
ławczychprzewidującapelacjęorazkasację,funkcjonującąjakośrodeknadzwy-
czajny,obokrestytucjiitzw.opozycjitrzeciego.Procedurarosyjska,mającamoc
naterenieKrólestwaPolskiegood1875r.,czerpaławielerozwiązańinstytucjo-
nalnychzfrancuskiegokodeksupostępowaniacywilnegoz1806r.,obowiązują-
cegonaziemiachpolskichod1808r.wrazzKodeksemNapoleona.
Naobszarzezaborupruskiegoobowiązywałaustawaopostępowaniucywil-
nymzdnia30stycznia1877r.,normującazarównopostępowaniewsprawach
spornych,jakiwsprawachegzekucyjnych(zwyjątkiemzarząduprzymusowego
ilicytacjinieruchomości),azesprawniespornychtylkosprawyoubezwłasno-
wolnienieoraztzw.postępowaniewywoławcze.Procesemrządziłaniepodziel-
niezasadakontradyktoryjności,praktyczniebezjakichkolwiekkoncesjinarzecz
zasadyinkwizycyjności.Środkiemprzeciwkoorzeczeniombyłoodwołanieoraz
rewizjaprzysługującaodwyrokówsądówapelacyjnych.
Aktemprawnymregulującympostępowaniecywilnenatereniezaboru
austriackiegobyłaustawaopostępowaniusądowymwcywilnychsprawach
spornychzdnia1sierpnia1895r.,tzw.procedurakleinowska
1
,obowiązującaod
dnia1stycznia1898r.Towarzyszyłajejustawaustrojowazdnia1sierpnia1895r.
owykonywaniusądownictwaiwłaściwościsądówzwyczajnychwsprawach
cywilnych,zwanaUNormąJurysdykcyjną”,zawierającatakżeprzepisydoty-
czącesprawniespornych,zwłaszczazzakresuwłaściwościsądów.Procedurze
Ukleinowskiej”przyświecałamyśl,żeprocescywilnysłużynietylkoprywat-
nyminteresomstron,alerównieżdobruogólnemu(publicznemu),toteżzasada
kontradyktoryjnościkorygowanabyławdużymstopniuelementamiinstruk-
cyjnymi.Osnowęsystemuzaskarżaniaorzeczeńwprocedurzeaustriackiejsta-
nowiłoodwołanie,przysługująceodwyrokówsądówpierwszejinstancji,oraz
rewizjaodwyrokówsądówodwoławczych,uzupełnianerekursemizażaleniem.
Czwartymsystemempostępowaniacywilnego,mającymniewielkieznacze-
nie,byławywodzącasięzeźródełgermańskichprocedurawęgierska,obowiązu-
jącaszczątkowonaterenachSpiszuiOrawy.
1
OdnazwiskaFranciszkaKleina,profesoraUniwersytetuWiedeńskiego,rzecznikaiorędownika
reformypostępowaniacywilnego.
22