Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wstęp
Charakterystykaitematyka
Niestetyposiadamybardzoniewieleżydowskichtekstówteoretycz-
nychzterenuGalicjidotyczącychegzortyjakogatunkuhomiletycznego.
Ograniczająsięonewzasadziedokilkuartykułówdrukowanychwżydow-
skiejprasiepedagogicznej.Pewnerozważaniateoretycznezawierałytakże
wstępydotomówegzortczyichrecenzje.Sątojednakpojedynczeteksty
itrudnotumówićorozwiniętejrefleksjiteoretycznejczymetodycznej
natentemat.
Zwracauwagę,iżwśrodowiskużydowskimpróbowanodowodzić,że
egzortajestgatunkiemwywodzącymsięzhagady,czylibliskozwiązanym
ztradycjąjudaizmu.Pomijanotymsamymjejzwiązkizhomiletykąchrześ-
cijańską,mimoiżniewątpliwierozwójtegogatunkuwGalicjibyłblisko
powiązanyzistnieniempraktykiwygłaszaniaegzortywramachkatechi-
zacji(zob.niżej).JakzauważałSzyper,jedenznajważniejszychautorów
żydowskichegzortiautorteoretycznegoreferatunaichtemat,n[egzorta]
mimoobcejnazwyjestplonemswojskim”39.Szyperpisał:nKtóżznasnie
widziwagadziewzoruegzorty?Agadazawierapokarmdladuszy,dlaserca
idlafantazyi.Snaćnasiprzodkowiebylidobrymipedagogami,skorotę
naukęrozwinęliipielęgnowali”40.
Ocharakterzeegzortioczekiwaniachwobecnichwielemówiądyskusje
dotyczącetego,jakietematypowinnyonepodejmowaćinajakichtekstach
sięopierać.W1906r.nałamachnWychowaniaiOświaty”Szyper(będący
pewnymautorytetemnatympolujakoautorObrazów)opublikowałarty-
kułoegzorciewszkoleludowej,wktórymwskazywałnanajważniejsze
doniejźródła–jakopierwszewymieniałPismoŚwięte,atakżePirke(j)
Awot,midraszeiCeneurene41.Podobnykatalogtekstówzawarłkilkalat
późniejwobszernymreferacieoegzortach,jakizaprezentowałpodczaswal-
negozgromadzeniaTNRM:nNaszaTora,nasiprorocy,naszTalmud,nasz
midrasz,otoniewyczerpanezdroje,otonieocenioneskarbymyśliinauk,
mogącedostarczaćodpowiedniegomateriałunaegzorty”42.Jegozdaniem
roląnauczycielabyłoprzygotowaniewodwołaniudotejspuściznytekstu
aktualnego,dostosowanegodowymogówwspółczesności:nDobryiświatły
nauczyciel,biorącwzoryznaszychmędrców,będziejezastosowywałdo
naszychczasówistosunkówistworzyznichobrazyrzeczywiste,obrazy
pełneżyciaidźwięku”43.W1906r.podawałwręcznprzepis”naprzygo-
towaniedobrejegzorty.Punktemwyjściamiałbyćtekstbiblijny:
39N.Szyper,Oznaczeniuegzorty…
40Ibidem.
41N.Szyper,Egzortawszkoleludowej,nWychowanieiOświata”1906,R.I,nr6,s.43.
42N.Szyper,Oznaczeniuegzorty…
43Ibidem.
