Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
WacławNałkowski,komentującw1901roku
stawęideowąredaktorauChimery”mianemustano-
artykułZenonaPrzesmyckiegoWalka
zesztuką,określiłsformułowanątampo-
wiskaewolucyjnegonapolureakcjiidealnej”1.Opinię
Nałkowskiegouzasadniałydwafakty:popierwsze,
konsekwentnieprezentowaneprzezPrzesmyckiego
przekonanie,żekulturaIIpołowyXIXwiekuwkro-
czyła,wwynikuswejewolucji,wstadiumgłębokiego
kryzysu,któregoświadectwemjestekspansjaorien-
tacjimaterialistycznej(kapitalizmu,industrializmu,
utylitaryzmu,kulturymasowej),aszczegółowymdo-
wodemtejtendencjizorganizowanabataliaprzeciw-
kosztuceczystej,określanejprzezPrzesmyckiego–
napodobieństwoureligii,metafizyki,mistyki–ok-
nemkunieskończoności”2,ipodrugie,żewwalcetej
autorLosugeniuszówstajepostronieartystycznego
Ideału,którynotabenekojarzyłwyłączniezmoder-
nistycznymsymbolizmem.
IartykułPrzesmyckiego,inawiązującadonie-
gowypowiedźNałkowskiego–niejedynazresztą,
tekstPrzesmyckiegouruchomiłbowiemlawinę
polemik,sprzeciwówikrytyk3–uświadamia,że
istotąmodernizmujestzarównowielośćdoktryn,
1
W.Nałkowski,„Chimera”wobecewolucji,[w:]Programyidyskusjeliterackie
okresuMłodejPolski,oprac.M.Podraza-Kwiatkowska,Wrocław2000,s.310.
2
Z.Przesmycki,Walkazesztuką,[w:]tenże,Wybórpismkrytycznych,oprac.
E.Korzeniewska,t.II,Kraków1967,s.41.
3
RelacjonujejeEwaKorzeniewska.Zob.Z.Przesmycki,Walkazesztuką,dz.cyt.,
s.51inast.
