Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pierwszegoLuksemburganaczeskimtronie
31
.WpolskiejliteraturzerelacjeJana
iKaroladokładnieprześledziłW.Iwańczak
32
.Zauważaichrywalizacjęikon-
flikty,aleodrzucawszystkiepodejrzeniaiskrajnezdaniahistorykówsugerujących,
żeojciecchciałpozbyćsięsyna.Łączyłaichnszorstkamiłość”-twierdzi-nprzy
dużejwyrozumiałościzestronyKarola,którymiałświadomość,żejednakwięcej
ichłączyniżdzieli”33.ZkoleiF.KavkabyłbardzosceptycznywobecuczućJana
dosyna.KomentujączapisautobiografiiohiszpańskichplanachKarolaIV
,twier-
dzi,żenienależymiećzłudzeńcodointencjiJana.Zakazującsynowiudziału
wkrucjacieprzeciwkoArabomwHiszpanii,nieczyniłtegozmiłościczytroski,
leczwobawieociągłośćlegalnejwładzy,gdyżjużwówczassammiałpoważne
kłopotyzdrowotne
34
.Podobnąocenęojcowskiejpostawyisurowywyrokwydała
BoženaKopičková,biografistkaEliškiPrzemyślidówny(matkiKarolaIVipierw-
szejżonyJanaLuksemburskiego),podkreślając,żeJanniesprawdziłsięjako
małżonekzpowoduswojejniedojrzałościaniteżjakoojciec,traktującdzieci
wyłączniejakotowardynastyczny35.
Konfliktypokoleniowesąodwieczne,aJaniKarolLuksemburgowieniestano-
wiliwyjątku.Gdybyśmycofnęlisięwprzeszłośćiprześledzilidramatycznerelacje
tylkoniektórychPrzemyślidówzsynami(Oldřich-Brzetysław;WratysławII-
BrzetysławII;PrzemysłOtokarI-Wratysław,WacławI-PrzemysłOtokarII),
tostosunkipomiędzypierwszymiLuksemburgamiuznalibyśmyconajwyżej
zazdystansowane.Ato,cozdaniemówczesnychmiałobyćsoląwokuJana,czyli
dziedziczneprawaKarolaIVdoCzech,byłonajwiększymatutemLuksemburgów,
zwłaszczażezkoronączeskąwiązałsiętytułelektorski.Janbyłtegoświadom-pod-
kreślaW.Iwańczak-niezależnieodbieżącychrelacjizsynem
36
.Dlatego,mimo
niesnasek,ojciecisynsprawniedziałaliwinteresiedynastii,podnieślirangęrodu
przezmariażzWalezjuszami,usamodzielniliKościółczeskiiodzyskalikoronę
rzymską.Musimyteżpamiętać,żeJanaLuksemburskiegowautobiografiiwidzimy
oczamiKarolaIV
,którystworzyłwizerunekojcawkontrapunkciedowłasnejosoby.
Niejednorodnośćstyluitempanarracji,zachwianieproporcjipomiędzy
duchowościąadoczesnościąświadczą,żeautobiografiadługopozostawała
notwarta”(niedokończona),takjakbykrólniemógłsięzdecydować,wjakim
31
J.Čechura,KarelIV
.Nadvojimtrůně…,s.179.
32
W.Iwańczak,JanLuksemburski.DziejeburzliwegożywotaibohaterskiejśmiercikrólaCzech
ihrabiegoLuksemburgaw21odsłonach,Warszawa2012,s.268-280.
33
Tamże,s.274.
34
F.Kavka,KarelIV
.Historieśivota…,s.86.
35
B.Kopičková,EliśkaPfemyslovna.Krdlovnačeskd,Praha2003,s.73.
36
W.Iwańczak,JanLuksemburski.Dziejeburzliwegożywota…,s.280;W.Iwańczak,Jan
Luksemburskiwoczachsyna-autobiografaKarolaIVLuksemburskiego[w:]Ojcowieisynowie.
Otron,władzę,dziedzictwo.W700.rocznicęnarodzinKarolaIVLuksemburskiego,królaczeskiego
icesarza1316-1378,red.B.Możejko,A.Paner,Gdańsk2018,s.155.
•17•
