Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JeślinawetKarolIVzacząłbypisaćpodkonieclatczterdziestych,toodpierw-
szychopisywanychzdarzeń,którepamiętałiwktórychświadomieuczestniczył,czyli
francuskiejedukacji,spotkaniaopataPiotradeRosièresw1328r.,wyjazduzFrancji
doLuksemburga(1329)ipobytuweItalii(1330-1333)-dzieliłobygoponad
dwadzieścialat.Jakwtakimraziewyjaśnićzdumiewającebogactwoszczegółów
(ludzi,miejsc,zdarzeń)wrelacjachzwojenwłoskich(1331-1333)?Ajesttotym
bardziejtrudnedozrozumienia,żeztądokładnościąkontrastujedośćpobieżnyopis
sprawczeskich(rozdziałVIIIiczęśćIX),obejmującylata1333-1337-przecież
nietakodległeodwojenwłoskich.Iconajdziwniejsze,zarazponichnastępuje
znówszczegółowarelacjazkilkumiesięcznegopobytuKarolawLombardiiw1337r.
Wytłumaczyćtomożnanakilkasposobów:to,czegodoświadczyliśmyporaz
pierwszy,zwłaszczawczasachmłodości,gdypamięćbyłaniezawodna,awrażli-
wośćsilna,potrafimyodtworzyćnawetpowielulatach.Tymzapewnebyłydla
KarolaIVwojnywłoskie,podczasktórychmógłsięsprawdzićjakoświeżopasowany
rycerz,dyplomata,ajakowładcamógłpodejmowaćsamodzielnedecyzje
24
.Musimy
pamiętać,żegdyzapierwszymrazemkrólewiczprzybyłdoWłoch,miałtylko
piętnaścielat.Napewnoniechciałzawieśćojca;chociażmałogoznał,tosłyszał
ojegosukcesachistarałsięmudorównaćorazsamradzićsobieztrudnościami.
Wnastępnychekspedycjach(1337i1340)Karolmiałjużwięcejdoświadczenia,
alesytuacjabyłabardziejskomplikowana,gdyżHabsburgowieiWittelsbachowie
bylizdecydowaniegroźniejszymprzeciwnikiemniżskłóconewłoskiesignorie.
OdebrawszyLuksemburgomKaryntię,ajednocześniewykorzystująckonflikt
pomiędzymiastamilombardzkimi(iangażującymsięwniegopatriarchąAkwi-
leiBertramemzSt.Genesius),Habsburgowierozpoczęlipenetracjępółnocnych
Włoch,zagrażającwspomnianemupatriarchatowi,któryjużodczasówPrzemysła
OtokaraII(1253-1278)pozostawałwobszarzeczeskichzainteresowań25.
Natomiastzłożonośćproblemówczeskichwlatachtrzydziestychiczterdzie-
stychXIVw.,zdefiniowanychprzezkonfliktJanaLuksemburskiegozeszlachtą,
brakpieniędzyorazwymuszonądwuwładzę(JanwCzechach,KarolnaMora-
wach),skłaniałaautoradounikaniadrażliwychszczegółów.Owaoględność
wsprawachczeskichmogławynikaćizprostszejprzyczyny:gdyKarolpisał
autobiografię,byłjużkrólemrzymskimizapewneczeskim,amożenaweticesa-
rzem,więcdowcześniejszychwydarzeńmiałdużydystans
26
.Byćmożestądbrak,
24
W.Iwańczak,Pasowanierycerskienaziemiachczeskich-ceremoniasymbolicznaiinstrument
polityki,nKwartalnikHistoryczny”1984,R.91,nr2,s.259,265,271.
25
V.Novotný,Českćdějiny,dil1,č.4:RozmachčeskćmocizaPfemyslaOtakaraII(1253-1271),
Praha1937,s.200;J.Žemlička,Pfemyslovci.Jakśili,vlddli,umirali,Praha2005,s.117;A.Paner,
Przemyślidzi.OdBorzywojaIdoPrzemysłaIIOtokara.Ludzieiwydarzeniawlatach872-1278,
Gdańsk2008,s.276-278.
26
Jestoczywiste,żeKarolIVopisywałwydarzeniazpewnejperspektywyczasowej,azdradza
gowiedzaotym,cosięzdarzyłowprzyszłości.Dowodemsąprzykładyzautobiografii.Pierwszy
•14•
