Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pozajednymczydwomagorzkimizdaniami,wielkichemocji,jakichbyśmyocze-
kiwaliodkogoś,ktopolatachwracadodomuimusizmagaćsięzeszlachtą,
ojcem,ciągłymbrakiempieniędzyifaktem,iżprzyrodnibratkrólewicza-syn
JanaLuksemburskiegoiBeatrycze(Beatrix)Burbon-zostałochrzczonytakże
imieniemWacław,tradycyjnienadawanymnastępcytronu.
Nadmiernadrobiazgowośćlubzdawkowośćmogąteżświadczyć,żeKarolIV
pisałswojedziełoprzezdługiczas,zprzerwami.Początkowowszystkowydawało
musięważne,stądtakwieleszczegółów.Alebyćmożezczasemrefleksja,iżmate-
riałjestogromnyiwnadmiarzedetalizgubisięsens,zmusiłaautoradodrogi
nnaskróty”.Amoże,jaktwierdziłJ.Emler,KarolIVpisałotym,copamiętał
icouważałzaistotne,niekierującsiężadnązasadą.Trudnonamtozrozumieć,
bowiedzaoKaroluIVprzeszkadzatraktowaćautobiografięjakodokument
nchwili”.Zperspektywyseteklatwiemy,którewydarzeniabyłyznaczące,ipod-
świadomieszukamyichwautobiografii,niczymwpodręczniku.
Fakt,żeautobiografiarodziłasiępowoli,poświadczajejkonstrukcjaitempo
narracji.Relacjeowydarzeniachpolityczno-dynastycznychprzeplatająsię
zobyczajowymi,snami,wizjami,niewytłumaczalnymiznakamiirefleksjami
religijnymi.Teostatnienieznalazłysiętamprzypadkieminiesąprzejawem
naiwności,zabobonnościczybrakupoczuciarealizmuKarolaIV.Wiarawcuda,
tajemniczesygnałyiproroczesny-zauważaF.Seibt-toprogrampolityczny
KarolaIV
,tosygnałiznak,żezostałwybranyprzezBogadorolichrześcijańskiego
władcy
27
.Wszystkotosprawia,żewdoczesnymiduchowymświecieprzedsta
-
wionymwautobiografiiwystępujądwajróżniludzie.Powściągliwy,pobożny,
głębokorozważającywolęBożąimisjęwładzyświeckiej,KarolIV
,kiedytrzeba,
złatwościąwracadorealnegoświata.Wtedyczasnrusza”,akcjatoczysięszybko,
mógłdotyczyćsytuacjizlat1335-1337:nKtóregośdniawybraliśmysiękonnozKřivoklátu
doPragi,chcączejśćsięznaszymojcem,którybyłnaMorawach.Nawieczórdojechaliśmydopra-
skiegozamkuidodawnegodomuburgrabiego,uktóregomieszkaliśmyprzezkilkalat,dopókinie
zostałzbudowanywielkipałac”.(WspomnianaodbudowairozbudowaHradczantrwałajeszcze
wlatachpięćdziesiątychXIVw.).Idrugiprzykład-zdarzeniezczasówinterwencjiKarolaIV
weWłoszechopisanewrozdz.XIVpoddatą1340:nIkiedyszedłemcałydzieńprzezdolinę,
któranazywasięGerlos,przypomniałemsobieocudzieczywizji,któramisięprzydarzyła
wdniuWniebowzięciaNajświętszejMariiPannywTarenzowbiskupstwieparmeńskim.Wtym
momenciepowziąłemzamiarzorganizowaniawkościelepraskimcodziennegośpiewaniakujej
czcigodzineksławnejDziewicy,takabynakażdydzieńprzypadałojednoczytanieojejżyciu,
czynachicudach.Tozostałopóźniejuczynione,jakbędzieotymniżejnapisane”.Trzeciprzykład
torozmowaKarolazPiotremdeRosièreswAwinioniew1340r.nIraz,kiedybyłemwjego
domu,powiedziałmi:«Tybędzieszkrólemrzymskim».Odpowiedziałemmu:«Wcześniej
tyzostanieszpapieżem».Ijedno,idrugiepotemsięstało,jakbędzieniżejopisane”.Zdanie
toKarolmusiałnapisaćpo1346r.,kiedyPiotrdeRosièresbyłjużpapieżem(1342),aonsam
zostałkrólemrzymskim.
27
F.Seibt,KarelIV
.CisafvEvropě(1346-1378),Praha1999,s.125-127.
•15•
