Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II.Człowiekteatru–JózefJarema
23
dzynarodowyDArtClub”,zrzeszającyartystówróżnychkierun-
kówawangardy.Przygotowywałwystawyklubum.in.wRzy-
mie,Florencji,Mediolanie,WenecjiiTurynie.Notatkiiafisze
widowiskJaremyopracowanesąrównieżpowłoskuifrancu-
sku.ZrelacjiznajomychJaremywiadomo,żewystawiałwido-
wiskazCricoturównieżnascenachteatrzykówlubkawiarniza
granicą15.
W1950rokuprzeniósłsięwrazzMariąSperlingdoNicei,
gdziezałożyłwarsztattkacki;wspólnieprojektowalitkaniny,tka-
lidywanyimakatyoabstrakcyjnychwzorachieksponowalije
wNiceiiParyżu.Od1953rokunależałdogronaorganizatorów
KongresuSztukPlastycznychwPalermo.Kontaktowałsiężywo
zpolskąemigracją.ŚwiadcząotymarchiwalnezdjęciazCzesła-
wemMiłoszem,RitąiWitoldemGombrowiczami(którzymiesz-
kaliwniedalekimodNiceiVence)oraznielicznakorespondencja
zWitoldemGombrowiczem.Nauwagęzasługujekilkadziesiątli-
stówJaremydoMariiSperlingpisanychwlatach1950–1974.
Jedenzostatnichprzytoczęprawiewcałości,byukazaćosobo-
wośćifascynacjeJaremywpisanewsamdyskurs:
ByłemnafilmieBergmana:Crietchuchotement.Powinnaśzoba-
czyć,oileniemaszważniejszychspraw.Filmświetniezrobiony,ale
rozdzierającywsensieStrindbergaczyIbsena–psychologiagłębiejwi-
dziana,aletennordyckismakcierpieniaizadawaniacierpieńniebar-
dzomijestpotrzebny(Segalbyłzachwycony).Pewnie,żeWitoldpi-
sał:Dczłowiekrzeczywistytotaki,któregoboli.Albowiemrzeczywi-
stośćtotocostawiaopór,czylitocoboli”idalejDCokolwiekbynam
opowiadano,istniejewcałejprzestrzeniBytujedenjedynyelement
okropny,niedoprzyjęcia,jednajedynarzeczprzeciwnanam,miaż-
dżąca:ból.Usuńcieból,aświatstaniesięobojętny...”Ba!Tomożeza
poważne,żebynatentematfilozofować...TakpisałwDZIENNIKU
naszWitold.Miałwielkąrację,alechybaniesłusznembyłobyniedość
odczuwaćradości,uniesienia(ekstazynawet)życia,adoznawaćży-
ciejakoból,żyćtylkonadrodzekrzyża.Pewnie...Dsmutnajestdusza
mojaażdośmierci”zEwangelii.AletoewangeliajestcałościąDBon-
neNouvelle”,taksiętopojęcieDevangelion”pogreckurozumieipoj-
muje.Zobaczfilm,będziemydyskutować.
15Patrzafiszwłoskiwaneksie.
