Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1030Pochodzenieirozwójjęzykaludzkiego
Jednaznajstarszychhipotezlingwogenetycznychwiążesięzpojęciemlogosu-
absolutu,słowajakostwórczejsiłyBoga.Hipotezalogotycznazakładałabowiem
zewnętrznewzględemczłowieka,boboskie,pochodzeniejęzyka.Biblianp.wskazy-
wała,żeczłowiekpojawiłsięnaZiemizezdolnościąnazywania,awięcposługiwania
sięjęzykiem,cowistocienobilitowałogojakonkoronę”boskiegodzieła.Również
wwyobrażeniachludówIndiiiAzjiMniejszejjęzykmiałduchowypoczątek.Wcza-
sachnowożytnych(wiekiXIXiXX)taperspektywaprzybrałaformępostrzegania
językajakoenergiiidziałalnościludzkiegoducha(Lachur2004:29).
Współczesne,najbardziejpopularnehipotezypowstaniajęzykazakładają,żejest
onosiągnięciemewolucyjnym(Derwojedowa2012:808).Stanowinefektuboczny”
powiększaniasięmózguorazadaptacjiewolucyjnychczłowieka(hipotezaadap-
tacjonistyczna),dającychczłowiekowipierwszeństwonadssakami,wtymnad
bliskoznimispokrewnionymimałpamiczłekokształtnymi.Samabudowaikon-
trolamotorycznaprzewodugłosowegosprzyjałyprzystosowaniudoartykułowa-
nejmowy(kanałdźwiękowy).Cechamicharakterystycznymidlaludziwbudowie
ikontrolimotorycznejprzewodugłosowegosąbowiemm.in.:
•obniżonapozycjakrtani,
•lepszeunerwieniemięśniklatkipiersiowej,
•rozwiniętazdolnośćimitacjigłosowej(Wacewicz2013:11-12).
Ponadto-jakzakładasięwteoriinatywistycznej-człowiekmawrodzonązdolność
doposługiwaniasięjęzykiem.Owezdolnościprzybierającharakternzaprogramo-
wanych”strukturumożliwiającychnabywaniejęzykaprzyodpowiednimznim
kontakcie.NoamChomsky,nawiązującdoracjonanalizmugenetycznego,który
zakładałistnieniepoznanianiezależnieoddoświadczenia,dowodziłnawet,że
mózgiludzkiewyposażonesąwpewienspecyficznyorganmentalny(organjęzyka
lubinstynktjęzykowy),naktualizujący”pewnegorodzajugramatykęuniwersalną
(Chomsky1975).Gramatykauniwersalnaokreślawprawdziespecyfikęludzkiego
języka(uniwersalnastrukturaskładniowa),aleposzczególnejęzykiróżniąsięod
siebienaskutekkontaktuludzizinnymidanymijęzykowymi,precyzowanymi
przezkonkretneotoczeniekomunikacyjne.
Totwierdzeniekorespondujewpewiensposóbzhipotezamigenetycznymi.Wdru-
giejpołowieXXw.zidentyfikowanobowiemwgenomieczłowiekagenetyczną
mutacjęsprzed500tys.latwpostaciekspresjigenuFOXP2,okrzykniętegongenem
języka”.Jegouszkodzenieutrudnianp.rozpoznawaniegłosek,rozumieniezdań
czystosowaniestrukturgramatycznych.Jednaktajęzykowafunkcjagenujest
jedyniejednązwielu,pozostałedotycząprawidłowegofunkcjonowaniaorganów
21
