Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
[…]ztychtrzechrzeczyiedyniesobieobraćpowinien[oskarżony],albożelazo
czerwonorospalonewręcegołeynosić,albowewrzącowodępołokiećcałewłożyć,
albosięboiowiwSzrankachbronić14.
Zapierwszymrazemoskarżonyskładałprzysięgę,najczęściej
naBiblię,iżzłodziejemniejest.Jeśligoniedosięgłakaraboska
wpostacirażeniapiorunem,odkarynierazbyłzwalniany.Później,
przykolejnymoskarżeniu,należałozastosowaćwyżejwspomniane
próby,którenazywano„ordaliami”,czylisądamibożymi.
Wprzypadkurozpalonegożelazaniewystarczyłoprzejśćsięznim
naoczachsędziów.Istotnebyłobowiem,jakbędągoićsięponimrany
(booczywiste,żetakiepowstaćmusiały).Jeśliporanionarękagoiłasię
źle,byłtowyraźnyznakwinyoskarżonego.Podobniesprawa
wyglądaławprzypadkupróbygorącejwody.Rękawyciągnięta
zwrzątkubyłasprawdzanapodkątemoparzeń.Sędziówinteresowała
intensywnośćiwielkośćoparzeń.Imwiększe,tymgorzejdla
podejrzanego.Ostatniąwymienionąpróbąbyłpojedynek,najczęściej
stosowanysądboży.Wierzono,żeBógniedopuścidozwycięstwa
osoby,którarzeczywiściebyłaprzestępcą.Walczyłaonazeswoim
oskarżycielem.Niekiedymożnabyłowystawićkogośwzastępstwie.
Działosiętakzazwyczajwtedy,gdymieliwalczyćprzeciwnicy
zdwóchróżnychstanów.Nieuchodziło,byrycerzstawałwszranki
zchłopem.Zwierciadłosaskiepominęłoostatniezordaliów,czyli
próbęzimnejwody.Stosowanojąnajrzadziej,gdyżbyłarównoznaczna
zuniewinnieniem.Oskarżonegowrzucanonagłębokąwodę,ijeśli
tonął,oznaczałoto,żejestniewinny.Trudnojednakbyłonietonąć,
gdymiałosięzwiązaneręceinogi15.
Zwierciadłoregulowałorównieżbardziejprzyziemneproblemy.
Możemywnimnaprzykładprzeczytać,coczynić,gdychmiel
wyrośnienagranicy:
JeślibysięChmielpiąłprzezpłot,tedynaczyigruntkorzeńpuści,tengomarwać
przezpłotiakomożedostadź,czegodostanie,tojego,aconadrugieystronie
