Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dobra,aczłonkówradyiławywymieniłnaswoichzwolenników.
Odtegoczasupozycjaradyzaczęłazyskiwaćnaznaczeniu.Tym
bardziej,żeokressprawowaniafunkcjirajcycałyczassięwydłużał–
pierwotnietrwałrok,bynapoczątkuXVwiekuzamienićsięwokres
dożywotni.Liczbarajcówrównieżsięzwiększyła,z6dostałych24.
ZgodniezestatutamiKazimierzaWielkiegopołowaradymiałabyć
wybieranaspośródrzemieślników(łac.depopulomechanico),druga
natomiastspośródobywateliikupcówmiejskich(łac.depopulocivili
acmercatorum)9.
Trudnostwierdzić,jakiedokładniekryterianależałospełnić,żeby
zostaćrajcąwKrakowie.Gdybyjednakprawomagdeburskie
traktowanebyłoskrupulatnie,wedługwszystkichwymogów,urządten
nigdyniezostałbyobsadzony.Jakczytamywewspomnianymprawie:
Dlapożytkumiejskiegomająbyćobieraniwradęludziedobrzy,mądrzy,lat
zupełnychprzynajmniejwedwudziestuiwpiącilat,wmieścieosiedli,wszakżenie
barzobogacianiteżubodzy,aleśrzedniegostanu[…]Nadtomająbyćzprawego
małżeństwanarodzeni,domazawżdymieszkający,dobrejsławy,Bogasiębojący,
sprawiedliwościiprawdęmiłujący,kłamstwaizłośćwnienawiścimający.Tajemnic
miejskichnieobjawiający,wsłowiechiwuczynkachstali,łakomstwemsię
brzydzący,darównienaszladujący,mierni,niepijanice,niedwujęzyczni,nie
pochlebcy,niebłaznowie,nienatrętowie,niecudzołożnicy,nieoni,którychżony
rządzą,nielichwiarze,niefałszerze,niezwadliwi.[…]Teżniemabyćnatoobieran
człowiekobcyizinszegoprawaikomubybyłodziewięćdziesiątlat10.
WKrakowiewczasiekażdejkadencjiurzędowało24takich…
„rajców-supermenów”.
WciąguXIVwiekuradamiejskaprzejęławiększośćkompetencji
wójtaiławy,podporządkowującsobieobaurzędy.Symbolicznym
końcem„niezależności”wójtówodradybyłowykupienieurzęduwójta
w1475rokuodówczesnegodzierżawcytegourzęduPiotraLanga,
zakwotęniecoponad933grzywny11.
