Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JoannaBodio
(majątkowychlubniemajątkowych)prawnasciturusa.Sąd,rozpoznającsprawędotyczącą
aktualnieistniejącychprawdzieckapoczętego(np.jegoprawadoochronyzdrowia,inte-
gralnościfizycznej,życia),niemożewstrzymaćsięzwydaniemorzeczenia(anawetmusi
wydaćrozstrzygnięciejaknajszybciej).Braknatychmiastowegorozstrzygnięciaoaktual-
nychprawachnasciturusa(skutkującenp.śmierciądzieckapoczętego)spowodujeniemoż-
nośćrozstrzygnięciaojegoprawachprzyszłych.Jednakwprzypadkuochronyprawprzy-
szłych,warunkowychmożewstrzymaćsięzwydaniemorzeczenia.
Bezwątpieniasądopiekuńczy(kierownikurzędustanucywilnego,konsul)może
przyjąćoświadczenieouznaniudzieckaprzedjegourodzeniem(art.75k.r.o.).Zda-
niemA.Sylwestrzakwmomencieuznaniapowstająbezwarunkowoniektóreskutki
prawneuznania.Dotyczytoprzedewszystkimnawiązaniastosunkupokrewieństwa
wzakresiejegoniemajątkowychkonsekwencji.Wzwiązkuztymopowiadasięonaza
nekskluzywnością”uznaniawtymsensie,żeniedopuszczalne,awięcbezskuteczneby-
łobypóźniejszezłożenieoświadczeniaouznaniutegosamegonasciturusaprzezinnego
mężczyznę.Uznanieojcostwaprzezkolejnegomężczyznęmogłobynastąpićdopiero
poustaleniubezskutecznościpierwszegouznania.Nawetwprzypadkumartwegouro-
dzeniasiędzieckauznanietakiewywołujem.in.skutekpolegającynatym,żestanowi
onopodstawęuwzględnieniaroszczeńmatkipozamałżeńskiegodzieckaprzysługujących
jejnapodstawieart.141§1k.r.o.wobecojcamartwourodzonegodziecka.Zasądzając
świadczenianarzecztakiejmatki,sądwuzasadnieniupowinienpowołaćsięnawcześ-
niejdokonaneuznanieojcostwawtrybieart.75k.r.o.60
Uznaniedzieckaprzednarodzinamiskutkujezatemprzyznaniemnasciturusowi
tzw.warunkowejzdolnościprawnej,wgranicachokreślonychprawem(nasciturustrak-
towanyjestm.in.jakowarunkowyspadkobierca,podwarunkiemzawieszającym,że
urodzisiężywy);możliwościązabezpieczenia(woczekiwaniunaurodzenie)prawpod-
miotowychmającychprzysługiwaćdzieckupourodzeniu;ustanowieniemkuratoraven-
trisnomine;możliwościąrealizacjiżądaniazart.142k.r.o.61
3.SPRAWYDOTYCZĄCENASCITURUSA
Poustaleniu,żenasciturusmożebyćstroną(uczestnikiempostępowanianieproce-
sowego),należyokreślićzakressprawgodotyczących.tosprawyocharakterzema-
jątkowyminiemajątkowym,rozpoznawanezarównowprocesie,jakiwpostępowaniu
nieprocesowym.Sprawamidotyczącyminasciturusawięctakżensprawyopiekuńcze
małoletnich”podlegającerozpoznaniuprzezsądopiekuńczy(np.oustanowieniekura-
toradladzieckapoczętegoczyouznaniedzieckapoczętego).Zazaliczeniemichdotej
kategoriisprawprzemawiawzgląd,żeuichpodstawleżychęćochronyprawiinteresów
dzieckaodnoszącejskutkipourodzeniudziecka,awięcprzedewszystkimwokresiejego
małoletności62.
60A.Sylwestrzak,w:Kodeksrodzinnyiopiekuńczy.Komentarz,red.H.Dolecki,T.Sokołowski,
Warszawa2013;J.Mazurkiewicz,Uznanie…,s.92i96.
61Z.Radwański,Prawo…,s.150;J.Mazurkiewicz,Uznanie…,s.91;A.Sylwestrzak,w:Kodeks….
62A.Zieliński,Sądownictwoopiekuńczewsprawachmałoletnich,Warszawa1975,s.66;H.Haak,
Władzarodzicielska.Komentarz,Toruń1995,s.227.
94