Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Wkładśw.TomaszazAkwinudorozwojukoncepcjiwartości
29
żał,żesprzedażjestniesprawiedliwa,gdydanarzeczmacenęwyższą
niżjestwarta.Cenęmożnauznaćzauczciwą,gdyjestustalonaprzez
dwiestrony,anienarzuconaprzezjednąznich.Zasada,którapowinna
towarzyszyćwymianie,brzmi:wynagrodzeniepowinnoodpowiadać
korzyściuzyskanejzdanegodobrodziejstwa.Zasadasprzedażywedług
wartościobowiązujerównieżwprzypadku,gdyotrzymanakorzyśćjest
wyższaodwartościdobra,np.kupującybardzopotrzebujedanejrze-
czywceluuniknięciajakiegośzagrożenialubuzyskaniadodatkowego
pożytku.Nawetwówczaskupującyisprzedającyniepowinniustalać
wyższejcenyodwartościdobra.Karygodnejestrównieżpodstawianie
fałszywychkupcówlubsprzedawcównalicytacjiwcelupodbicialub
zaniżeniaceny17.autorSumyteologicznejstwierdziłstanowczo:nPosłu-
giwaniesięoszustwemcelemsprzedaniaczegośpowyżejsprawiedliwej
cenyjestniewątpliwiezawszegrzechemzewzględunato,żetakiepo-
stępowaniejestzwodzeniembliźniegonajegoszkodę”18.
Włoskifilozofiteologzwróciłuwagę,żecelemwymianyjestosią-
ganiedobrawspólnego.Korzyścizwymianypowinnyuzyskaćwszystkie
strony,awięcniepowinnaonaobciążaćżadnejznich.Umowamiędzy
kontrahentamipowinnaopieraćsięnazasadzierównościwymienianych
rzeczy.Wartośćwymienianychrzeczy,któresłużądozaspokajanialudz-
kichpotrzeb,mierzysięceną,atęwyrażasięwpieniądzu.Wartośćtowa-
rulubusługioferowanychdosprzedażysprzedawcapowinienoszacować
napodstawieilościijakościpracy,którajestniezbędnadoichwykona-
nia,kosztówponiesionychprzyichwytworzeniu,m.in.równowartości
zużytychsurowców,atakżepotrzebidochodównabywcóworazilości
oferowanychdosprzedażydóbr.Niesprawiedliwainiedozwolonajest
sprzedażdóbriusługpowyżejwartościorazkupnoponiżejwartości.
Wyjątkiemodzasadysprawiedliwejrównościmożebyćprzypadek,gdy
kontrahenciakceptujązyskdlajednejstronyistratędladrugiej.Wów-
17Zob.Św.Tomaszzakwinu,Sumateologiczna,t.18:Sprawiedliwość,przeł.
iwobjaśnieniazaopatrzyłF.W
.Bednarski,słowowstępneK.Wojtyły,NakłademKa-
tolickiegoOśrodkaWydawniczegonVeritas”
,London1970,s.220-221orazSancti
Tomaedeaquino,SummaTeologiae,EditionesPaulinae,alba-Roma1962,s.1403.
18Św.Tomaszzakwinu,Sumateologiczna…,t.18,s.221orazSanctiTomaede
aquino,SummaTeologiae…,s.1403.
