Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Streswujęciuogólnymistreswpracy
I
29
wymiar-wsparciaspołecznego,któredotyczywszystkichinterakcjispołecznychnio-
sącychpomoc,zestronyzarównoprzełożonego,jakiwspółpracowników.Jestono
niejakobuforemchroniącymprzednadmiernyminiekorzystnymiwpływamiwyma-
gańpsychicznychgenerującymistres.NapodstawiebadańWinnubstaiSchabracq
stwierdzono,żewiększeryzykowystępowaniachoróbsercaiukładukrwionośnego
występujeuosób,którychpracacharakteryzujesięwysokimiwymaganiami,niskim
poziomemkontroliidużąizolacjąspołeczną(niskimpoziomemwsparcia)niżuosób,
którewtychwarunkachmająwsparcie(WinnubstiSchabracq,1996).TeoriaJD-C/S
(jobdemands-control/support)wdalszymciągubyłaobiektembadańimodyfikacji.
Bakkeriin.wskazalinaistotnośćróżnychzasobówwzakresieradzeniasobiezestre-
sem,tworząckolejnąteorię-wymagańizasobówwpracy(JD-R).
Teoriawymagań–zasobówpracyArnoldaBakkera
iEvangeliiDemerouti(JD-R,jobdemands-resources)
Teoriawymagań-zasobówpracy(JD-R)BakkeraiDemeroutiopierasięnazałoże-
niu,żekażdyzawódmożemiećwłasneszczególneczynnikiryzykastresuzwiązanego
zpracą.Czynnikitemogąbyćklasyfikowanewdwieogólnekategorie-wymagań
zawodowychizasobówpracy(Bakker,Demerouti,BoeriSchaufeli,2003;BakkeriDe-
merouti,2007).Wymaganiapracyodnosząsiędotychfizycznych,psychologicznych,
społecznychluborganizacyjnychaspektówpracy,którewymagajątrwałegofizycz-
negoipsychicznego(poznawczegoiemocjonalnego)wysiłkuiumiejętności.Ztego
powodusąonekosztami,któreponosipracownikwsferzesomatycznejlubpsycho-
logicznej(BakkeriDemerouti,2007).Chociażwymaganiapracyniesązeswejnatury
negatywne,mogąsięprzekształcićwstresorywsytuacji,gdywymagająintensywne-
gowysiłku,który,woceniepracownika,jestzbytdużybymógłonsobieznimpora-
dzić.Zasobypracydotyczątychfizycznych,psychologicznych,społecznychiorgani-
zacyjnychaspektówpracy,które:
.
prowadządoosiągnięciacelówzawodowych,
.
redukująwymaganiapracyzwiązanezfizycznymipsychologicznymkosztem,
.
stymulująrozwójosobisty,zawodowyiprocesyuczeniasię.
Zasobysąwięcistotnezpunktuwidzenianietylkorealizacjiwymagańpracy,ale
równieżpotencjałumotywacyjnegowpływającegonapoczucieautonomiiorazzna-
czeniepracy.Sąrównieżśrodkiemdouzyskaniaiochronydotychczasposiadanych
zasobów.
Zasobypracymogąsięznajdowaćnapoziomiestrategiiorganizacji(płaca,kariera,
możliwości,pewnośćzatrudnienia),relacjimiędzyludzkich(pracownik-przełożony,
współpracawzespole,międzywydziałami)orazoperacjonalizacjipracy(jasnośćroli
zawodowej,poziompartycypacjidecyzyjnej)iwreszcienapoziomierealizowanych
zadań(różnorodnośćkompetencji,jasnośćiznaczeniezadania,autonomia,informa-
