Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Inneobrazy
MożeświatzostałprzezPanaBogapotostworzony,żebyodbijał
sięwnieskończonejliczbieoczuistotżywych,albo,cobardziej
prawdopodobne,wnieskończonejliczbieludzkichświadomości.
CzesławMiłosz
DPrzechodzimyprzezżyciezjednymokiemnadmiernieażwyostrzonym,
zdrugimślepym,zaciągniętymbielmem.Wystarczy,bywidzieć?Nie,
niewystarczy”1–twierdziGustawHerling-Grudziński,pisarzobdarzo-
nywyjątkowymdaremwidzenia2.
Oculiscorporisioculismentis,oczyciała,zdolnepostrzegaćtylkoświat
zmysłowy,ioczyduszy,mogąceujrzećto,coniewidzialne,złudneDwi-
dzeniejakwzwierciadle”,przeciwstawioneprzezświętegoPawławidze-
niuDtwarząwtwarz”,mamidła,któreprzedludzkimioczymaroztacza
świat,iprawdziwewidzenieślepychmędrców–Herling-Grudziński,
mówiącojednymokuDnadmiernieażwyostrzonym”,adrugimDzaciąg-
niętymbielmem”,dodajekolejnydualizmdodługiejlistyopozycji,
jakiekulturawiążezewzrokiem.
OkojestnietylkoDoknemnaświat”,jestteżDzwierciadłemduszy”.
Okiemsięwidzi,aletakże,wsposóbzamierzonylubbezwiednie,wy-
rażasiebie.Bogactwojęzykadajepojęcieomożliwościachtejekspresji.
Możnadawaćznakwzrokiem,patrzećporozumiewawczo,przeszywać
lubmiażdżyćspojrzeniem,spoglądaćotwarcie,aleiuciekaćwzrokiem,
wstydliwielubobłudniespuszczaćoczy.Nawetruchypowieksąpełne
znaczeń.JakżewymownejestDpuszczenieoka”,zaledwiejednomrug-
nięcie.Spojrzeniemożemiećwielkąsiłę–błogosławionąlubprzeklętą.
Jestwspaniałymdarem,bowzroktonajbardziejpoznawczyzezmysłów.
Alepatrząc,możnasprowadzićnasiebienajsroższekary–jakżona
Lota,zamienionawsłupsolizazłamanieboskiegozakazu.Takżeślepo-
ta,straszliwekalectwo,wcaleniejestjednoznaczna.Możedotknąćza
przekroczenieboskichprerogatyw,alejestteższczególnymznamieniem
