Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Owartościach
23
ZdrugiejstronyRokeachuważa,żemożnaprzewidzieć
postawyizachowanianapodstawiepreferencjiposzczególnych
wartości.Wartościiichsystemymogąbyćprzedmiotembadań
nadróżnicamiindywidualnymi.Autorkoncepcjipodajeprzykłady
zgodnościpreferencjiwartościzzachowaniem.Naprzykład
zbawieniewyżejceniąosobychodzącedokościoła,natomiast
osobyuzależnioneodnarkotykówialkoholuprzedkładająwartości
osobistenadspołeczne.Równośćmożesłużyćzaprzykładwartości
pozwalającejprzewidywaćaktywnośćpolityczną(Rokeach,1973;
RokeachiBall-Rokeach,1989).
Kontekstsytuacyjnywpływanazachowanie9percepcję
obiektóworaznakształtowaniesięzwiązkumotywów(wtym
wartości)zzachowaniemiwartościowaniemobiektów.Prze-
konanieorolisubiektywnejinterpretacjisytuacjiwukierun-
kowywaniuzachowańczłowiekajestszerokoakceptowanenp.
wpsychologiispołecznej.Mianowicie,zatakimibadaczamijak
K.Lewin,S.AschczyF.Heiderprzyjmujesię,żeabyzrozumieć,
wjakisposóbotoczeniespołecznewywierawpływnadanąosobę,
ważniejszejestwyjaśnienietego,jakludziepostrzegają,pojmują
czyinterpretująswojeotoczenieniżobiektywnyobrazotaczającego
ichśrodowiska(cyt.za:Aronson,WilsoniRobin,1997,s.6).
Zwłaszczakontekstsytuacyjnyijegopercepcjawpływająna
uaktywnianiesięwartościjakomotywówpostępowaniaczłowieka
(por.Wojciszke,1990).Wtejksiążceprzezuwarunkowania
kontekstowerozumiemysytuacje,wktórychzachowaniaidecyzje
człowiekasąukierunkowanenietylkonainnychludzi,lecztakże
naprzedmioty,zdarzenia,czynności,faktyetc.
Naznaczeniekontekstuwpostrzeganiuirozumieniuotacza-
jącejrzeczywistości,atymsamymnakształtowaniesystemu
poznawczegojednostkiwwynikuinterakcjizotoczeniemwska-
zujewspomnianateoriakonstruktówosobistychKelly’ego,według
którejsystempoznawczyczłowiekawytwarzawwynikudo-
świadczenianoweimodyfikujeistniejącekonstruktyosobiste,
wchodzącewskładtegosystemu.ZdaniemKelly’ego,konstrukty
