Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
R.A.Podgórski–Ideeiwartościweuropejskimdziedzictwieaksjologicznym
Podobniejakonusłyszałem,odwieluludzi,żemiernotyuczelnianeoce-
niająludziwybitnychdlatego,żesaminicniepotrafią.Najtrudniejszejest
jednakto,żenierozumieją,coonipiszą,bomająbezproduktywnyumysł.
TakąopinięusłyszałkiedyśBertrandRussellitakąopinięusłyszałemja.
Dlategotaksiążkaniejestdlatychmiernot,którzyniewielerozumieją,
amaturajestdlanichwybitnymosiągnięciemnaukowym,tylkodlastu-
dentów,boonijakchcąpotrafiąmyśleć!
Drugąosobą,którawpłynęłanaprzedstawionąpublikację,byłRu-
dolfEucken,idealistaniemiecki.StudiowałwGetyndzefilologięklasycz-
ną,historięifilozofięuRudolfaHermannaLotze’go(1817-1881)iGu-
stavaTeichmüllera(1832-1888).EuckenjestlaureatemNagrodyNobla
z1908roku.Kontestowałpoglądyscjentystyczne,pozytywizmiteorie
ewolucjonistyczne.Alejakwcześniejzaznaczyłem,ogromnewrażenierobi
namniejegoidealizm.Dlategomogęzaznaczyć,żebezidealizmuRudolfa
EuckenaimetodologiiBertrandaRussellataksiążkabyniepowstała.
Najważniejsząjednakosobąwkształtowaniumyśliaksjologicznejbył
dlamnieFranzBrentano,zwolennikempiryzmuwpsychologii,któryod-
woływałsiędodoświadczeniawewnętrznegoorazdoświadczeniaretro-
spekcyjnego.Brentanouważał,żewspólnącechąaktówpsychicznychjest
intencjonalność,czyliskierowaniesiękuokreślonemuprzedmiotowi.Te
przedmioty,wodróżnieniuodaktówpsychicznych,mającharaktertrans-
cendentny.ZjawiskapsychicznedzieliłBrentanonatrzyklasy:1)przedsta-
wienia,2)sądy,3)fenomenyzainteresowania,czyliprzechodzenieodak-
tówmiłościlubnienawiści.Trzyklasyzjawiskpsychicznychodpowiadają
trzemdziałomfilozofii:estetyce,logiceietyceoraztrzemideałom:pięknu,
prawdzieidobru.RozróżnienietoopierasięnafilozofiiKartezjusza,który
dzieliłzjawiskapsychicznenaprzedstawieniarzeczy,czyliidee,sądyoraz
uczucia,czylinaszechcenie,jakoaktywoli.
Metodębadańwniniejszejpracyoparłemnawspółczesnejfilozofiiana-
litycznej.Jesttojedenzgłównychnurtówfilozofiiwspółczesnej,wktórym
przedstawicieletegonurtugłoszą,żepodstawowymcelemfilozofiijest
analizapojęć,twierdzeńiproblemówfilozoficznych.Filozofiaanalityczna
zmierzadowyjaśnianiapojęćitwierdzeńwyrażonychzapomocąjęzyka,
dlategobywatakżeokreślanamianemfilozofiilingwistycznej.Oznaczato,
żepostulujeonaprecyzjęijasnośćjęzykafilozoficznegowswoichzałoże-
niach.Zgóryrezygnujezpróbrozstrzyganiaklasycznychproblemówfilo-
zoficznychnarzeczanalizyichsensu.Filozofiaanalitycznazwracauwagę
naproblematykęsemiotyczną,metodologicznąilogiczną.
