Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
działającymwczasachpóźnegocesarstwa36.Ważnąpozycjąodnoszącą
siędodziejówpóźnoantycznejkulturyimiejscawniejedukacjijest
takżemonografiaP
.Lemerle)az1971rokuorazstudiumM.Heathera37.
Kształcenieretorycznewcesarstwierzymskimnajpełniejomawiają
praceG.A.Kennedy)egoiD.A.Russella38.Chrześcijańskąperspektywę
edukacyjną,szczególnieprzydatnądobadańporównawczych,prezen-
tująstudiaJ.TlokiiP
.Gemainhardta,bazującenagreckichiłacińskich
źródłachpatrystycznych39.
Osobnągrupęstanowiąpraceodnoszącesiędoszerokorozumia-
nychprzemiankulturowych,jakiemiałymiejscewpóźnymantyku,
awszczególnościIVwieku.Wniektórychznichautorzypodej-
mowalizagadnieniawychowaniaikształceniaobecnewtwórczości
interesującychnasautorów.TakicharaktermastudiumE.J.Wattsa40
charakteryzującepóźnoantycznąedukacjęretorycznąifilozoficzną
wAtenachiAleksandriiorazmonografiaJ.Stengera41natemattoż-
samościhelleńskiejwpóźnymcesarstwierzymskim,opartejwdużej
częścinatwórczościLibaniusza,Temistiusza,HimeriuszaiEunapiosa.
Wartozaznaczyć,żewpracyniemieckiegobadaczaporuszonointere-
sującyznaszegopunktuwidzeniaproblemkonstrukcjiiprezentacji
ideałuosobywykształconej(IdealdesGebildeten)wgreckiejliteraturze
pogańskiejIVwieku42.J.Stengeranalizującmateriałźródłowypokazał
wysiłkigreckojęzycznychintelektualistówwalczącychoutrzymanie
własnejpozycjiiwyznawanychideałówwmomenciesilnegokonfliktu
ideologicznegoześrodowiskamichrześcijańskimi.
36R.A.Kaster,GuardiansofLanguage:TeGrammarianandSocietyinLateAnti-
quity,Berkeley1988.
37P
.Lemerle,LapremierhumanismeByzantine:notesetremarquessueenseignement
etcultureàByzancedesorginesauXesiècle,Paris1972;M.Heathe,Menander:arhetor
incontext,Oxford2004.
38G.A.Kennedy,GreekRhetoric…,passim;idem,Progymnasmata:GreekTextbooks
ofProseCompossitonandRhetoric,Atlanta2003;D.A.Russell,Greek…,passim.
39P
.Gemainhardt,DasLateinischeChristentumuanddieantikepaganeBildung,
Tübingen2007;J.Tloka,GriechischeChristen-ChristlischeGriechen.Plausibilisieruns-
stretegienbeiOrygenesandJohannesChrystostom,Tübingen2005.
40E.J.Watts,CityandSchoolinLateAntiqueAthensandAleksandria,Berkeley2008.
41J.Stenger,HellenischeIdentitätinderSpätaantike,Berlin2009.
42J.Stenger,op.cit.,s.193-246.
18