Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.EpokazależnościodEgiptu...
35
obserwowaćzmiany,jakiezachodziływklimaciewciąguwieków.Późna
epokabrązuwSyro-Palestyniezbiegłasięzprocesemocieplaniaklimatu
i-cozatymidzie-zmniejsząilościąopadów.Jakwczesnejepocebrązu
towarzyszyłłagodnyklimatodużejilościopadów,takw2połowieIItysiącl.,
zwłaszczaodXIV/XIIIw.,widocznajesttendencjapodnoszeniasiętempe-
raturiredukcjiopadów.Sytuacjastałasięgroźnajużok.1500r.,aprzez
kolejnetrzystulecia,dook.1200r.,opadywregionienadalsięzmniej-
szały.Zaobserwowanezmianyklimatu(np.napodstawiedanychzMorza
MartwegoiJezioraGalilejskiego)wskazują,żewlatach1250-1150mamy
doczynieniaznajmniejsząilościąopadówprzedczasamiwspółczesnymi.Ich
redukcjaniepowodowałaprzytymniedostatkuopadównawybrzeżu,lecz
oznaczałaprzesuwaniesięumownejliniigranicznejwyznaczającejstrefędo-
godnądlaupraw,czylitaką,wktórejpoziomopadówokreślasięna350mm
rocznie.Wpóźnejepocebrązuzatemcorazwiększeobszaryznajdowały
siępozastrefą,cozkoleimiałowpływnapoziomwódgruntowychiza-
sobnośćstudni.Woczywistysposóbterenycierpiącenaniedostatekwody
przestawałysięnadawaćpoduprawy.Zjawiskotobyłojednymzczynników,
którewpłynęłynazmianyosadniczewPalestyniewpóźnejepocebrązu.Zro-
zumiałastajesiękoncentracjaludnościwośrodkachnarówninienadmor-
skiej,Szefeli,DolinieJezreelorazwdolinachpogórza,gdziekumulowałosię
najwięcejwody.Notowanypook.1200r.powolnywzrostilościopadówpro-
wadziłzkoleidoposzerzaniastrefynawodnionejwstopniuumożliwiającym
uprawęroli.CzynniktenbędziemiałwpływnaosadnictwoXIIIiXIIw.na
obszarachwcześniejnienadającychsiępoduprawy.Danedotyczącehistorii
klimatuwskazują,żeprzezcałeItysiącl.ilośćopadówustawicznierosła
inawetgdydoszłodozałamaniatejtendencjinapoczątkunaszejery,
doczasówpodbojuarabskiegowartościniesięgnęłytakniskiegopoziomu
jakwpóźnejepocebrązu.
śladyegipskiejobecnościwPalestynie.Politycznepodporządkowa-
niePalestynyprzezEgiptzacieśniłowięzyłącząceobiekrainy.Egipcjanie
żywointeresowalisięPalestynąjakoswymprzedmurzem,stądwźród-
łachegipskichlicznewzmiankiotymregionie.Kolejnifaraonowie,dbając
outrzymanienadnimswejzwierzchności,nierazuciekalisiędozbrojnych
interwencji.Ichśladamizabytkimaterialne,dowodzącenp.kampanii
militarnych.BezcennychdanychdostarczajązarównosporządzanewEgip-
cietekstyupamiętniającefaraońskiezwycięstwa,jakisteleiinnezabytki
materialnepozostawioneprzezEgipcjanwPalestynie.Znaleziskatakich
przedmiotówwgłównychcentrachegipskiejobecności,jakBet-Szeanczy
TellAjjulkołoGazy,nietylkowskazująnaobecnośćegipskichgarnizo-
nów,lecztakże-coważniejsze-dowodząprzenikaniatamtejszejkultury
doPalestyny.Egipskieprzedmiotyzwiązanezkultemreligijnym,hierogli-
ficznenapisyczywreszciezwykłeprzedmiotyużytkowebyływPalestynie
natylepowszechne,żeichwpływnawyobraźnięmiejscowejludności