Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przedmiotprawmajątkowych.Naichkształtowanie,jakonormyjednoli-
tej,miaławpływjudykaturamonarsza.Początkowokorzystaniezzaso-
bówziemibyłopowszechneiwzasadzienieograniczone.Stądpodsta-
dzierżenie
wowąkategoriąprawnąbyłodzierżenie.Jegoznaczenieprzenosiłosię
przedewszystkimnaposiadanieruchomościidysponowanienimi.Na-
stępowałotoprzysłabymjeszczerozumieniuznaczenianieruchomości,
zktórychkorzystanodlazaspokojeniapotrzebbytowych.Nieruchomo-
ścinietraktowanopoczątkowojakomajątkuaniinstrumentujegopo-
mnażania.
Dopierozczasem,podwpływemsposobóworganizacjimajątków
dobranieruchome
wdomeniemonarszejorazwdobrachziemskichkościelnych,anastęp-
iruchome
niemożnowładczych,wXI–XIIw.zaczęłosięzmieniaćrozumieniepoję-
ciadóbrimajątku.Nastąpiłichpodziałnanieruchomościiruchomości.
Donieruchomościzaliczanoziemięiwszystkoto,cobyłonatrwalepo-
łączonezziemią.Wszystkiepozostałerzeczyzaliczałysiędoruchomo-
ści.Podziałrzeczybyłistotnytakżezewzględunamożliwościswobody
dysponowaniadobrami,którebyłyróżnewkażdejzkategoriitychdóbr.
Przedewszystkimdoszłowprawiedozdecydowanegookreślenia
sposobynabycia
sposobównabyciadzierżenia.Długozachowywałsiępierwotnysposób
dzierżenia
nabyciadzierżenia.Sankcjonowanownimnaturalnesposobypozyskania
majątkówczyteżdóbrosobistych.Polegałyonenanabyciuiustanowie-
niunowegoprawawłasności,niezależnieodtego,czyktośkiedyśdzier-
żyłsamąrzecz.
Nabycienastępowałowięcbezzgodyiudziałuewentualnychpo-
nabyciepierwotne
przedników,przedewszystkimprzezzawłaszczenierzeczyniczyjejlub
porzuconej.Rzeczyruchomeobejmowanoprzezzabór,czyliobjęcie
wposiadanieprzezstałeużytkowaniegospodarcze,najczęściejuprawę
gruntu.Zajęcienieruchomościodbywałosięniekiedyprzezużyciesiły.
Dotyczyłototakżedóbrmonarszychprzejmowanychprzezmożnowład-
cówirycerstwowokresierozdrobnieniadzielnicowego.Działaniate
sankcjonowanopóźniejdokumentaminadawczymi.
Zawłaszczenienieruchomościnastępowałoprzezzastosowaniespe-
formaprawna
cyficznejformyprawnej.Najpierwogłaszanozapowiedź,polegającąna
zawłaszczenia
wydaniuprzezdzierżycielanieruchomościaktu,wktórymzakazywałon
innymwstępuikorzystaniazjegodóbr.Początkowoczynilitowładcy,
awśladzanimipanowiedominialni.Czynnośćtaspotykanabyławsto-
sunkachprawnychjeszczewXIViXVw.
Kolejnączynnościąbyłooznaczaniegranic,costanowiłouprawnienie
władcy.Aktemtymwładca,wyznaczającgranicenieruchomości,wyod-
rębniałwłasnośćziemskązterytoriumpozostającegowużytkowaniu
opola.Określałaonanietylkorozmiaryposiadłości,aletakżeutwierdza-
łaprawowłasnościnacałymterenierozgraniczonychdóbr.
Przyobejmowaniuziemwewładaniegraniceposiadłościobchodzo-
noalboobjeżdżano.Stądwstosunkachprawnychpojawiasięokreślenie
34