Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
corazliczniejszeprzykładywyrafinowanejrefleksjinadnieświadomo-
ścią(np.FeliksaJezierskiegokoncepcjaUnieosobistości”).Otejzłożo-
nejproblematycetraktujerozdział2.Omawiamywnimteżkilkaprac,
któremożnauznaćzanajbardziejznaczącedlakształtowaniadalszych
dziejówrodzimejmyślipsychologicznej,awśródnichtakważnepozycje,
jakTeoriajestestworganicznychJędrzejaŚniadeckiego(1804,1811),Cha‑
rakteryrozumówludzkichMichałaWiszniewskiego(1837)czybędący
systematycznymwykładempodstawpsychoterapii–Ometodzieleczenia
psychicznejJózefaJakubowskiego(1831).
OdpołowyXIXwiekuzaczynająsiępojawiaćpierwszeprojekty
uprawianiapsychologiijakoautonomicznejdziedzinywiedzyzwłasnym
przedmiotemispecjalnymimetodami.Wartościoweiznacząceprzykła-
dytakichpropozycjiznajdziemywpismachJózefaKremera,MikołajaLi-
pińskiegoiJulianaOchorowicza.Wtymsamymokresiepowstałyteksty
omonograficznymcharakterze(zrozbudowanąniekiedyproblematyką
metateoretycznąimetodologiczną),coświadczyorosnącymzaawan-
sowaniuirodzącejsięspecjalizacjirodzimejrefleksjipsychologicznej.
Rozważanownichtakróżnezagadnienia,jak:marzeniasenne,podat-
nośćnasugestięihipnozę,złudzeniazmysłowe,omamyihalucynacje
(takżewskalimasowej),orazinnekwestiezzakresupsychopatologii,
problempsychofizycznyikryteriapsychiczności,wolnośćwoli,atakże
problemypamięci,temperamentuiemocji(WiktorFeliksSzokalski).
Przynajmniejwczęścitychpracmamydoczynieniaznaturalizacją
umysłuorazzpróbamiodpowiedzinapytanieospecyfikępsychologii
jakonauki.Tymzagadnieniomjestpoświęconyrozdział3.Wnimteż
mówimyoistotnejroli,jakąwrozwojupolskiejmyślipsychologicznej
odegralifizjologowie(JózefMajer,NapoleonNikodemCybulski,Adolf
Beck)zajmującysiębadaniemcentralnegoukładunerwowego.
NapoczątkuXXstuleciaWładysławHeinrichwKrakowie,Kazimierz
TwardowskiweLwowieiEdwardAbramowskiwWarszawieurucho-
milipierwszepracowniepsychologiczneorazpowołalipierwszekatedry
ipracowniepsychologiczne,tworząctymsamyminstytucjonalnepod-
walinypsychologiijakoniezależnejnauki.Zaangażowanietychuczonych
orazprowadzoneprzeznichstudiaibadaniaempirycznedoprowadziły
dopowstaniaprac,którychznaczeniewykraczałopozalokalneśrodowi-
skanaukowe.Ztejracjipoświęcamyimznaczniewięcejmiejscaiuwagi,
18
