Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Zasadyustrojowe
51
cegoprostymkmieciem(oraczem)lJakzanotowałkronikarz,naucztę,jaką
wydałPiastzokazjipostrzyżynswegosynaZiemowita,zaproszonyzostał
takżeksiążęPopiellFakttenkronikarzopatrzyłznamiennymkomenta-
rzem:nJeszczebowiemksięstwopolskieniebyłotakwielkieaniteżksiążę
krajuniewynosiłsięjeszczetakąpychąidumąiniewystępowałtakokazale
otoczonytaklicznymorszakiemwasali”(kslI,rozdzl2,sl14)l
Pozaludnościąwolnąistniałygrupyludnościniewolnejpochodzącejod
jeńcówwojennychlPiastowieprowadzililicznewojnyzsąsiednimiksię-
stwami,wczasiektórychzagarnianołupyibranowniewolęmiejscowąlud-
ność,osadzanąnastępniewewsiachsłużebnychlLiczne,dodniadzisiejszego
istniejącewsienosząnazwyświadcząceozagranicznympochodzeniuich
pierwotnychmieszkańców,jaknaprzykładWęgrzce,Prusy,Czechy,Pomo-
rzanylopisanyukładspołecznystopniowoulegałzmianom,którepolegały
nazanikugrupywolnychkmiecinaskutekpowstawaniawięzizależnościod
księciaiinnychmożnychlMamytegośladywBullignieźnieńskiejz1136rl,
którapodajenazwyróżnychgrupludnościwiejskiej,takichjakrataje,wie-
śniacyksiążęcy,przypisańcy,mieszkającychwewsiachbędącychwłasnością
arcybiskupówgnieźnieńskichlAnalogicznegrupychłopówpoddanychwy-
stępowaływdobrachmożnowładcówświeckichiduchownych,wmiaręjak
kolonizowanebyłynoweobszarykrajul
PocząwszyoddrugiegoćwierćwieczaXIIIwiekuwstosunkachspołecznych
naziemiachpolskichnastąpiłistotnyprzełom,polegającynazmianachdo-
tychczasowejstratyfikacjispołecznejnanową,oznamionachfeudalnychl
ProcestennosinazwęfeudalizacjistosunkówspołecznychlPolegałonna
prawnymutrwaleniuistniejącychpodziałówizależnościwynikłychze
sprawowanychwspołeczeństwiefunkcjiipowstaniustanów,tojestgrup
społecznychróżniącychsięodsiebiestatusemprawnymlPowstałewówczas
stanyto:rycerstwo,duchowieństwo,mieszczanieichłopil
StanrycerskilProcestworzeniasięstanurycerskiego,zwanegoszlachtą11,
rozpocząłsiępodkoniecXIIwiekuitrwałprzeznastępnestulecielWcześniej
odrębnegostanurycerskiegoniebyłolWśródwolnychkmieciwystępowali
mężczyźnitrudniącysięzawodowowojaczkąlRegularnąsiłązbrojną,aza-
razempodporąwładzypolskichksiążątpiastowskichbyładrużynaksiążęcal
StacjonowałanadworzeksiążęcymiwgrodachlDrużynnicybylizrazuna-
jemnikami,opłacanymiprzezksięciaiodniegobezwzględniezależnymil
opłacaniewojownikówprzezksięciabezpośredniozjegoskarbuokazałosię
zczasemzbytkosztowne,tymbardziejżeniebyłopotrzebyutrzymywania
11Nazwanszlachta”wywodzisięzjęzykaniemieckiego(schlechten-bić,wojować)lNaj-
prawdopodobniejwyraztenwszedłdojęzykapolskiegozapośrednictwemjęzykaczeskiegol
RecepcjategosłowamiałazapewnemiejscewczasachzwiązkówpolitycznychzCzechami
naprzełomieXIIIiXIVwl
książęta
niewolni
XIIIw.,feuda-
lizm–powstanie
stanów
stanrycerski
drużyna
