Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podrugie,Japonianietraktujeodpowiedniopaństw,któreucierpiaływwojnie,szczególniewsytuacji,
wktórejrządoraznaródchińskiwyznająpolitykętolerancjiiprzebaczeniazbrodniwojennych
popełnionychprzezjapońskichmilitarystów.Począwszyod1874rokuChinydoświadczałyciągłych
atakówzestronyJaponii:wkroczenienaTajwan,wszczęciepierwszejwojnychińsko-japońskiejw1894
roku,zmuszenieChindopodpisaniatraktatównierównoprawnychorazdowyrzeczeniasięczęści
terytoriumipłaceniaodszkodowańwojennych.Niezliczeniewielerazyżycieimieniemieszkańców
Chinbyłozagrożone.Wwyniku14-letniejwojnychińsko-japońskiejtoChinyponiosłynajwiększestraty
wojenne,aichludnośćdoświadczyłaogromnejtragedii.Chińczycymająprawoipowóddodomagania
sięodJaponiiodszkodowańzastratywojenne.Jednakrządchińskiuważa,żeChinyiJaponiatobardzo
bliscysobiesąsiedzi,amieszkańcyobukrajówpowinniutrzymywaćzesobąprzyjaznestosunki,
wzwiązkuztymChinyporzuciłyroszczeniawobecJaponiionależneimodszkodowaniawojenne.
JednakniektórzyJapończycyniepotrafiąprzyznaćtego,żewojnabyłaogromnątragediądla
Chińczyków,czasaminawettwierdząc,żetoJaponiajestofiarątejwojny.Coroczneupamiętnianie
atakuatomowegonaHiroszimęiNagasakidałozwykłymJapończykomfałszywepoczucie,żetowłaśnie
Japoniaponiosłastratyijeststronąposzkodowaną,wzwiązkuzczymniedokońcapotrafiązrozumieć
politykętolerancjiiprzebaczeniarząduchińskiego,wktórejdużąrolęodgrywająprzyjaznestosunki
chińsko-japońskie,iniezdająsobiesprawyzzagrożenia,jakieniósłzesobąjapońskimilitaryzm.
Jednocześnieróżnicewocenieczasówwojnychińsko-japońskiejorazokupacjijapońskiej,jakie
występowałymiędzyKomunistycznąPartiąChinnakontynencieorazKuomintangiemnaTajwanie,
utrudniałyrządowijapońskiemuwzięcieodpowiedzialnościzaswojezbrodniewojenne.
Potrzecie,pojęciemoralnościzniekształconeprzeztradycyjnąjapońskąkulturęstałosiępewnego
rodzajuduchowymipętamiutrudniającymiJapończykomprzyznaniesiędopopełnieniazbrodni
wojennych.PorestauracjiMeijiw1868rokudokonstytucjiwprowadzonozapismówiącyotym,
żecesarzjestnajwyższymzwierzchnikiemCesarstwaJapońskiego,potomkiemboginiAmaterasu,która
zrodziłanaródjapoński,orazwcieleniemboskości.Podwpływemmyśliteokratycznejwielu
Japończykówzaczęłogłębokowierzyćwto,żeJaponiajestboskimpaństwem,któregoniemożna
porównywaćzinnymipaństwami.Jednocześnieuważano,iż„cesarzmawprawdzieciałoludzkie,ale
naturę–boską”,dlategoteż„zpunktuwidzeniaobcokrajowcówniezwykłymszczęściemjestznajdować
siępodrządamijapońskiegocesarza”.„WojnazChinamibyłaświętąwojnąoto,byChińczycyrównież
moglidostąpićtegoszczęścia”
51.UJapończyków,którzyprzezdługiczaspozostawalipodwpływem
wychowaniawduchucesarstwainacjonalizmu,wytworzyłosięślepezaufaniewobecpaństwa
icesarza.PonadtowJaponiirozpowszechnionybyłetossamurajski
bushidō
,którysprzyjałpoświęceniu
siędlakrajuidlacesarza.WlatachdwudziestychitrzydziestychXXwiekuetostenpołączyłsię
zzachodnimfaszyzmem,stającsięfilaremdlarozpoczęciaekspansjiterytorialnejiwojen
napastniczychorazdlaślubowaniawiernościcesarzowinaśmierćiżycie.Podwpływemtejideologii
wielumłodychJapończykówpragnęłowziąćudziałwtej„świętejwojnie”,bymócoddaćżyciewimię
lojalnościwobeccesarza,aduszaichbymogłabyćczczonawświątyniYasukunijakodusza
męczennika.Ztegopowoduczuliwsobieniesamowitądumę.Zbrodniarzewojenniosądzeni
wprocesachtokijskichprzezMiędzynarodowyTrybunałWojskowydlaDalekiegoWschodubylitakże
podnoszenidorangimęczennikóworazpostrzeganiprzezjapońskąprawicęjakobohaterzynarodowi.
Ztegopowodujapońskiewładzenaturalnieniechciałyprzyznaćsiędopopełnionychzbrodni,atym
bardziejpoddaćjapońskimilitaryzmkrytyce.
WprzeszłościJaponianiemiałazbytwielekontaktówzeświatemzewnętrznym,wzwiązkuzczym
utworzyłsięjedynywswoimrodzajunaródYamatoorazzwiązanyznimkultduchaYamato.WJaponii
panowałaświadomośćnarodowazamkniętanainnenarody.ZgodnieztymkultemnaródYamatostał
whierarchiiwyżejodinnych,ainnekraje(wtymChiny)miałybyćpostrzeganejakogorsze
iniedorównująceJaponii.ZtegopowoduJaponianiepotrafiłazotwartymumysłemstanąćwobec
świataiwobecinnychludówinarodówAzji.SzczególnieporestauracjiMeiji,kiedygospodarkaJaponii
rozwijałasięwzawrotnymtempie,głoszonopogląd,żeekspansjaterytorialnaJaponiijestrozsądnym
rozwiązaniemproblemuniedoboruziemi,brakubogactwnaturalnychiprzeludnienia,awojnyzinnymi
państwamibyłypostrzeganejakoniezbędnyelementprocesurozwojupaństwa.Kolejnympowodem
niechęcidoprzyznaniasiędozbrodniwojennych,zarównozpunktuwidzeniahistorycznego,jak
iideologicznego,byłwłaśnietengłębokozakorzenionypoglądzgodnyzbandyckąlogiką,według
któregoekspansjaJaponiibyłanieuniknionymirozsądnymwyjściemzsytuacji.
Poczwarte,istniejąjeszczeinnezłożonepowodytakiegopostępowaniaJaponii.Mimoblisko20-letniej
stagnacjiekonomicznejorazwielkiegotrzęsieniaziemi,falitsunamiikatastrofyelektrowniatomowej
w2011rokujapońskagospodarkajesttrzeciąnajwiększąnaświecie.OprócztegoJaponiaaspiruje
dopozycjipotęgimilitarnejipolitycznejorazchceuzyskaćmiejscestałegoczłonkaRady
BezpieczeństwaONZ.Mimoniedoborówwliczbieżołnierzykrajtenposiadapotężnyinowoczesny
sprzętwojskowy.PoprzezpodwyższeniepozycjioddziałówsamoobronyJapończycychcąwzmacniać
swojąsiłęmilitarnązagranicą.Japoniazcorazwiększymniepokojemspoglądanarozwój
iwzmacnianiechińskichsiłzbrojnych.Uważa,żeChinywprzyszłościbędąjejnajwiększym
przeciwnikiemwwyściguzbrojeń.JeślichodziopolitykęJaponiiwobecChin,rządjapońskioraz
szerokorozumianajapońskascenapolitycznaodnosząsiędoswojegosąsiadanieprzychylnie,
aczasamiwręczzpewnąwątpliwościąiwrogością.W2011rokuStanyZjednoczonewswojejpolityce
zagranicznejzwróciłysięcałkowiciewstronęAzji,próbującograniczyćrozwójChin,Japoniabyłazaś
