Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tegoterminu,czytowpowiedzeniachiutworachliterackich,czyteżwzwykłych
rozmowachmiędzyludźmi,świadczyojejwiększejroliwkulturzehausańskiejniż,
naprzykład,wkulturzeZachodu.Znamiennyjestfakt,żepierwszagazeta
hausańskaotrzymałatytułwpostacisentencji:„Prawdajestcenniejszaodpensa”.
Człowiekdobrytoczłowiekprawdomówny
.Przekonanietopotwierdzająrozliczne
przysłowia,używanewmowiepotocznejiwliteraturze,występującenietylko
wtreściutworów,aletakżewichtytułach:„Prawdajestsilniejsza
odwytrzymałegokonia”,„Prawdajestskuteczniejszaodamuletu”,„Brakprawdy
możezadaćwiększybólniżwłócznia”,„Prawdomównyczłowieknielękasię
oszczerstw”.Pojęcieprawdyłączysięściślezczęstoużywanymterminem
ban
gàskiyaa-
„spolegliwość,solidność,niezawodność”.Człowiekodznaczającysię
tącechąjestuważanyzanajlepszegoznajlepszych.
Szczególnąsiłęwspołecznościhausańskiejmacnotaokreślanaterminem
àmaanàa
—„dowierzanie,wzajemnezaufanie”.Obejmujeonpojęcieświętości
rzeczylubosobypowierzonejczyjejśopiece.Zarównoosobapowierzająca,jak
iprzyjmującapodopiekę,mająświadomośćkulturowonałożonejwtakiejsytuacji
odpowiedzialności.Dotrzymaniedanegokomuśsłowajestzasadąwpajaną
dzieciomhausańskimodnajmłodszychlatichżycia.Nadużyciezaufania,
wpostacizdefraudowaniaczegośpowierzonegoczyjejśopiece,uważasię
zawyjątkowopoważnąskazęnacharakterze.Wliteraturzehausańskiejosoby
dopuszczającesięzłamaniaobietnicyspotykająsięnietylkozpowszechnym
potępieniem,aleciężarpopełnionegoprzeznichczynupowodujetakwielkie
wyrzutysumienia,żepopadająonewobłęd,bądźzamartwiająsięztegopowodu
naśmierć.
Hojnośćiszczodrośćnależądouniwersalnychcnót,zapewniającychszacunek
społeczny
.Wielewskazujenato,żeoczekiwanianategorodzajuszerokigestbyły
czętszewspołecznościhausańskiejiutrzymująsięonedodniadzisiejszego.Taki
stanrzeczytłumaczysięuwarunkowaniamigeograficznymiigospodarczymi.
HistoryczniewiększośćHausańczykówzajmowałasięuprawąroli,wramach
gospodarkisamowystarczalnej.Doświadczalioniróżnychkaprysówpogody,
aprzedewszystkimokresowopowtarzającejsięsuszy
.Prowadziło
todoniedostatkużywności,auboższymwarstwomspołeczeństwaczęstozagrażał
głód.Dzieleniesięzgromadzonymizapasamibyłowięckoniecznościąchwili.
Hojności(
kaarimcìi)
wymaganoprzedewszystkimodludzizamożnych
iwielkich.Znajdujetowyrazwprzysłowiach:„Prawdziwąwielkośćpoznajesię
poszczodrościręki”i„Grzechemwielkiegoczłowiekajestskąpstwo”.Ludzieskąpi
spotykająsięwspołecznościhausańskiejzjednoznacznympotępieniem.
Przysłowie„Możnanadmuchaćworekzkoziejskóry,lecznadmuchiwanierzeszota
powodujetylkobólwustach”przestrzegaprzedproszeniemocośskąpca,
bobędzietodaremnemarnowanietchu.Człowiek,któregostać
naobdarowywanieludzi,ategonieczyni,jestbardziejwartpotępienianiżten,kto
nicniedajeinnym,bosammaniewiele.Wutworachliterackich,zwłaszcza
woraturze,częstopojawiająsiękarykaturalnieprzedstawioneosoby,którekryją
siępodczasspożywaniaposiłków,abyniepodzielićsięzinnymi.Ostrzegasięich
słowami:„Każdy,ktojewsamotności,wsamotnościumrze”.Hausańczycy
rozróżniajądwarodzajeszczodrości:spowodowanąreligijnymobowiązkiem
udzielaniajałmużny(zewzględunaBoga)iwynikającązoczekiwańspołecznych
(zewspółczucia).Szczodrośćprzejawiasięnietylkowfizycznymobdarowywaniu
potrzebujących,alerównieżwżyczliwościiserdeczności.
Innącnotąwysocecenioną,zalecanąioczekiwanąudobregoczłowiekajest
hàƙurii
—„cierpliwość”.Naznaczenietejcechywspołecznościhausańskiej
wywarławpływnietylkomuzułmańskadoktrynaorazgłoszonaprzezniązasada
bezwzględnegopodporządkowaniasięAllahowiipokornegoprzyjmowania
