Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rozstałsięzniąwdrodzeniesądowej,przeztrzykrotnewymówienieodpowiedniej
formuły,nazywasię
aurenkashèewutaa
(małżeństwogaszącepożar).
Szczególnymirodzajamimałżeństwsązwiązkiczasowe.Należądonich
małżeństwazawieranenaokrespodróży
.Udającsięwdalekądrogę,mężczyzna
niezabierałzesobążadnejzżon,abyniewywoływaćzazdrościpozostałych.
Naczaspodróżymógłwięcpoślubićinnąkobietę.Rozwiązanietakiego
małżeństwanastępowałopopowrociemężadodomu.
Bywałyrównieżmałżeństwa„napróbę”—gdymężczyznapoślubiałwdowęlub
rozwódkę.Pozawarciuzwiązkuprzenosiłasięonanakilkadnidozagrodymęża.
Jeślipróbacharakterówdawałapozytywnerezultaty,urządzanouroczystość
weselnąikobietaprzeprowadzałasięwtedydodomumężanastałe.
Wdwóchprzypadkachżonaniemusiałaprzeprowadzaćsiędodomostwamęża,
leczsprowadzałagodosiebie(małżeństwouksorolokalne).Działosiętowtedy,
gdysamotnakobietamiaławłasnydominiechciałaprzenieśćsiędoswego
małżonka.Mążskładałjejwizytęwokreślonymkontraktemślubnymdniu.Takie
małżeństwonazywałosiębarwnie„idźzeswymkołczanem”.Nazwawywodzisię
zapewnezokresu,kiedypodróżnyniemógł,zewzględówbezpieczeństwa,
rozstawaćsięzbronią.
Niemniejegzotycznienazywasięmałżeństwoczęściowouksorolokalne:
„zabierzswójkij”.Byłoonozawieraneprzezosobywpodeszłymwieku.
Małżonkowiemieszkalioddzielnieitylkoodwiedzalisięodczasudoczasu.Jeśli
mężczyznanieposiadałwłasnegodomu,mógłzamieszkaćużony.Pokłótni
małżeńskiejżonamogłaprzepędzićmęża,zwracającsiędoniegosłowami:
„zabierzswójkij”[Glińska1983:21-24;Umar1980:45-47].
WkrajuHausarozwodybyłyzjawiskiemdośćpowszechnymłatwym
doprzeprowadzenia,szczególniewtedy,gdyztąinicjatywąwystępowali
mężczyźni.Małżeństwowmuzułmańskimprawiereligijnymniejestuważane
zazwiązeknierozerwalnyinaogółnimniebyłowpraktycespołecznej.
Rozwodemkończyłosięprawiekażdepierwszemałżeństwo,bardzoczęsto
aranżowaneprzezrodziców,nieraz,jakokonsekwencjazwyczaju„zaręczania
dzieci”jużwewczesnymdzieciństwie.Takapraktykapociągałazasobąpoważne
zobowiązania.Ażdomomentuślubu„narzeczony”,awłaściwiejegorodzice,
posyłalirodzinie„narzeczonej”pieniądzeiróżneprezenty
.Podorośnięciudzieci
małżeństwobyło,więczawieranenawetwtedy,gdymłodziniedarzylisiebie
sympatią.Związektakiniemiał,więcwiększychszansprzetrwania.Nakolejny
ślubkobietamaznaczniewiększywpływiniemusisięjużgodzićnakandydata
zaproponowanegojejprzezrodzicówczykrewnych.
Kobietarozwiedzionaczywdowaniemożewyjśćpowtórniezamążdopóty,
dopókinieupłyniepewienspołecznienakazanyokres,zwany
iddàa.
Dlawdów
sątoczterymiesiąceidziesięćdni,adlarozwódek—trzymiesiące.Jest
onprzedłużanydourodzeniadziecka,jeżelikobietaokażesiębrzemienną.
Iddàa
pozwalanastwierdzenieewentualnegopoczęciadzieckawokresietrwania
poprzedniegomałżeństwaiwtensposóbchroniprawabyłegomężadojego
potomka.Stwarzateżmożliwośćcofnięciazbytpochopniepodjętejdecyzji
orozwodzie.
Zarównorozwódka,jakiwdowa,określanesąterminem
bazawàraa
—„kobieta
niezamężna”.Jeśliupłynieokres
iddàa
,atakakobietanieznajdziekandydata
namęża,stajewobecryzykautratyakceptacjispołecznej.Jesttraktowana
narównizniewiastą,którauciekłaodmężabezrozwodu,albowręcznazywasię
jąnierządnicą[Korwin-Kowalewska1986:38].
Zinicjatywąrozwodumożewystąpićmąż.Czynitogłówniewtedy,gdy
małżonkajestbezpłodnabądźgozdradziła,czyteżnieodpowiadająmujej
