Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
RozdziałI
zzamożniejszychrodzin”(prawdopodobnierodzinęPoznańskich)20.Trafiłateżtutaj
wystawamalarstwazorganizowanaprzezwarszawskąSpółkęArtystycznąMalarzy,
RzeźbiarzyiBudowniczych.Niecieszyłasięonawielkimzainteresowanieminie-
wieledziełsprzedano,cowmiejscowejprasieskwitowanostwierdzeniem:uCie-
kawawystawadziełsztukizamknęłaswojepodwoje[ś]zprzeświadczeniem,że
Łódźjestmiastembardzomałonapięknoplastycznewrażliwem”21.
Otym,żekwestiesztukiniebyłyjednakłódzkimfabrykantomobce,świad-
czyobecnośćwśródnichkolekcjonerów-niebyłoichzbytwielu,tymbardziej
wartoichwymienić.DonajpoważniejszychnależałWilhelmLürkens,właściciel
zakładówwłókienniczychprzyobecnejal.T.Kościuszki.Wjegokolekcjiznajdo-
wałysiędziełatakichznanychartystów,jakJohnConstable,EdgarDegasczyAu-
gusteRenoir.W1912rokuwybudowałobokswoichzakładówpałac,wktórym
zgromadziłswojezbiory-naklatceschodowejznalazłysięwitrażezalegoriami
malarstwairzeźby(zniemieckiminapisami:MALEREI,PLASTIK),oddające
zainteresowaniawłaściciela.Kolekcjegromadzilirównieżtacyfabrykanci,jak
JuliuszHeinzelsyn,StanisławSilberstein,przedstawicielerodzinyPoznańskich,
OskarSchweikert,KarolEisert,wpóźniejszymczasieHenrykGrohmanczyJó-
zefUrbanowski22.Silbersteinowiezasłynęlizplenerówartystycznychorganizo-
wanychwnależącymdonichpałacuwLisowicachpodŁodzią,naktórezapra-
szalilicznegronoartystów,promującichtwórczość.
Zczasem,wostatnichkilkunastulatachXIXwieku,pojawilisięwŁodzi
twórcy,którzyzamieszkalitunastałe,nakrótszylubdłuższyczas-malarzeirzeź-
biarze.JakustaliłaWisławaJordan,wlatach1890-1914tworzyłotutajłącznie
56malarzy,adotejliczbydodaćnależyartystówzWarszawyiKrakowaprze-
bywającychwŁodziczasowoorazmalarzydekoratorów.Spośródmalarzyza-
mieszkującychŁódźprzezkrótszylubdłuższyczasnaprzełomieXIXiXXwieku
wyróżnilisięLeopoldPilichowski,AdamStrzeżymirPruszyński,HenrykSzczy-
gliński,WacławPrzybylskiorazOtoPippel,zamieszkałytunastałeod1909roku
20KronikaŁódzka,uDziennikŁódzki”1888,nr250,s.2;por.HalinaZawilska,
ProblemyplastykiiwystawiennictwawŁodzinaprzełomieXIXiXXw.(1884-1914),[w:]
Sztukałódzka,materiałysesjinaukowejOddziałuŁódzkiegoStowarzyszeniaHistory-
kówSztuki,Warszawa-Łódź1977,s.60.
21Ztygodnia,uDziennikŁódzki”1889,nr123,s.1.
22J.Strzałkowski,Artyściś,s.24-39;DariuszKacprzak,KolekcjaobrazówKarola
RajmundaEiserta,królewsko-duńskiegokonsulahonorowego-wświetleźródeł,[w:]Sztu-
kawŁodzi(3).Sztukaobokawangardy,materiałysesjinaukowejuSztukałódzkaobok
awangardy”
,zorganizowanejprzezOddziałŁódzkiStowarzyszeniaHistorykówSztuki
wdniach18-19listopada2004roku,red.zespół,Łódź2005,s.19-38;idem,Kolekcje
ziemiobiecanej.Zbioryartystycznełódzkiejburżuazjiprzemysłowejwlatach1880-1939,
BibliotekaNarodowegoInstytutuMuzealnictwaiOchronyzabytków,6,Warszawa2015.
