Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
żeztejperspektywykażdaestetyka(nietylkogotycyzm,
nietylkomanieryzm)faworyzująca–bypowrócićraz
jeszczedoprzywoływanychtupsychoanalitycznych
kategorii–„zasadęprzyjemności”nad„zasadę
rzeczywistości”99będzieuznawanaza„niedojrzałą”czy
„dziecinną”.Jednakżeprzecież„zasadarzeczywistości”
niemusiautomatyczniebyćzwiązanazestetyczną
kategorią„realizmu”,totakżejestutożsamienie
historyczne.„Zasadarealności”uFreudawprowadza
porządeklinearny,pozwala„wolnejenergii”,„skaczącej”,
działającej„zrywami”,„nieciągle”,staćsię„energią
związaną”100.Paralelapomiędzyarabeskowymi
narracjami(gotycyzmu,manieryzmu,modernizmu,
postmodernizmu…)101apewnymiwariantamilinearnego
realizmujesttuoczywista(jeżelijednakFreudczęść
swojejteoriizaczerpnąłzgotycyzmu,toczyinnejczęści
niemógłzaczerpnąćzmieszczańskiegorealizmu?).
ZarównoKilgourogotycyzmie,jakiBersanionurtach
antyrealistycznychporealizmiepowiadają,żewystępują
oneprzeciwkomieszczańskiej(iwwypadkugotycyzmu
anglosaskiegoprotestanckiej)wizjispójnego,
autonomicznegoi„domkniętego”,zrozumiałego
[
inteligible
]egoczy„osobowości”.Bersanirozwija
tęmyślwkontekściepsychoanalitycznym,mówiąc
o(realizmu)„lękuprzedpożądaniem”,które„rozbije
osobowość”102.(Oczywiściezprzeciwstawnegopunktu
widzeniamożnapowiedzieć,żetakawizja„realizmu”jako
uspójnianiaiusensownianianieodpowiadabynajmniej
„zasadzierzeczywistości”,tylkojest„fantazją
życzeniową”103).Wtymwięcmiejscugotycyzm
imodernizmpodająsobieręceponadepokąinstalacji
idominacjirealizmu(którywszakwmodernizmienie
zanika,rzeczjasna)104.Pozostajepytanie:dlaczego
wmodernizmieipostmodernizmiegotycyzmwraca
wwersjiironicznej105?Czyjestto„powrótwypartego”?
Które,wyrzuconedrzwiamijako„tragiczne”,wraca
oknemjako„farsowe”?Częśćbadaczyudziela
odpowiedzi,którawydajemisięzbytprosta:gotycyzm
rzucałzłowrogicieńnamodernistycznąideępostępu,
