Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
czeństwa,aprzedewszystkimzapewnićimminimalnystandardcywilizacyjny
imożliwośćprzeżycia.
Celemaktywnościpaństwajakopromotorastabilnościjestzapewnienie
stabilizacjigospodarkipoprzezograniczaniewahańcyklukoniunkturalnego.
Jednakniewszyscyautorzypodzielająpogląd,iżsamfaktwystępowania
zawodnościrynkuautomatycznieuzasadniaingerencjępaństwa.Niekwestionu-
jąctejzawodnościwskazująoni,iżpaństworównieżzawodziiniemożeefek-
tywniedostarczaćdóbrpublicznych,zwłaszczaspołecznych.Wwiększości
przypadków,zdaniemtychautorów,państwozawodzibardziejniżrynek
6.
Wliteraturzeprzedmiotuwystępująnietylkorozbieżnościwdziedzinie
wyodrębnianiafunkcjipaństwa,alerównieżichzakresu,sposobówrealizacji,
zasadnościiefektywnościstosowaniaprzezpaństwoposzczególnychnarzędzi.
Różnicetesąprzedewszystkimpochodnąpreferowanejdoktrynyspołecznej
iekonomicznej.Spektrumtychdoktryn,począwszyodliberalnychikonserwa-
tywnychposocjaldemokratyczne,wyznaczapaństwuróżneroleodpaństwa
„nocnegostróża”popaństwo„dobrobytu”.Wtabeli1przedstawionoprzykłady
zadańpaństwawramachfunkcjikorygowaniaułomnościrynkówifunkcjiza-
pewnieniasprawiedliwościspołecznej,wzależnościodprzyjętychumownie
trzechzakresówichrealizacji:małego(państwo„stróżnocny”),pośredniego
orazocharakterzeinterwencjonistycznym(państwo„dobrobytu”).Niezależnie
odwyznawanejdoktrynyspołecznejiekonomicznej,wyodrębnianiefunkcji
państwa,nadawanieimtreściorazokreślanieichzakresumożeodbywaćsię
wprzestrzeniograniczonejzjednejstronyprzezzdolnośćfinansówpublicznych
dotrwałego(wdługimokresie)pozyskiwaniaokreślonychśrodkówpienięż-
nych,zdrugiejzaśdziałanianiezbędnedlautrzymaniaspójnościspołecznej
igospodarczejpaństwanapoziomiezapobiegającymjegorozpadowi.Ponadto
należyuznać,żerozszerzaniezakresufunkcjipaństwaorazdokonywaniezmian
whierarchiiichważnościniemożeodbywaćsiękosztemzanikurealizacjiza-
dańwykonywanychwwęższymzakresie,np.rozszerzeniezakresuzadań
socjalnychniemożeodbywaćsiękosztempogarszaniasiębezpieczeństwazew-
nętrznegoczywewnętrznegopaństwa.
6Szerzej:M.iR.Friedman:Wolnywybór.WydawnictwoPANTA,Sosnowiec1994orazG.Callan:Eko-
nomiadlanormalnychludzi.WprowadzeniedoSzkołyAustriackiej.FijorrPublishingCompany,Warszawa
2004,s.261-266.
13
