Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
GENDERWBAŚNI
1.PŁEĆATRADYCJAKULTURY
W
ielkarolabaśniwkształtowaniuosobowościdzieckaijejterapeutycznywpływna
psychikęsądziśdlabadaczyliteraturydziecięcejoczywiste,główniezasprawąkla-
sycznejpracyBrunoBettelheimaCudowneipożyteczne.Oznaczeniachiwartościach
baśni
1
.Jednak,nawetjeślizgodzimysięzestanowiskiemautora,którywielokrotnie
podkreśla,żedzieckojednakowoidentyfikujesięzbohateremczybohaterką,ponie-
ważprzeżywająonidramatyczneprzygodyzwieńczoneszczęśliwymzakończeniem,
dziewczynkaichłopiecniemogąodbieraćbaśnitaksamo,boprzekazujeimona–na
poziomieświadomyminieświadomym–innekomunikaty.Dotyczytozarówno
procesukształtowaniaosobowości,jakisocjalizacji.Dlategoteżcorazczęściejpodej-
mowanesąpróbyflnowegoczytania”baśni,międzyinnymitakiego,którepodykto-
wanejestwrażliwościągenderową.Badaniazzakresugenderstudiespokazują,żesta-
nowionarównieżpotężnynośnikprzekonańiuprzedzeńdotyczącychpłci,wzwiązku
zczymjejrzekomydobroczynnywpływnadziecimożebyćkwestionowany
2
.
Bettelheimtwierdzi,żeżadeninnygatunekliteraturydziecięcejniemożerównać
siępodwzględembogactwatreścipsychologicznychzmagicznąopowieściąwywo-
dzącąsięzfolkloru,dlategożetowłaśnieonamówinajwięcejoflwewnętrznychpro-
blemachistotyludzkiejiwłaściwychsposobachradzeniasobiezjejpołożeniem
wkażdymspołeczeństwie”
3
.Aledrogi,któreprowadząbohateraibohaterkęwświat,
sąinne,boinnejestwłaśnieichpołożeniewspołeczeństwie.Amerykańskabadaczka
RuthBottigheimerwpracy,którawpolskimtłumaczeniubrzmi:Złedziewczynyiod-
ważnichłopcyGrimmów.Moralnaispołecznawizjabaśni,dokonałaanalizyzbiorunie-
mieckichfolklorystówwłaśniepodkątemprezentowanegosystemuwartości,ukształ-
towanegoprzezhistoryczneikulturowerealia.Autorkatwierdzi,żewzorcemoralne,
któremożnaodnaleźćwbaśniach,sąinnedlachłopców,ainnedladziewczynek,
ponieważodzwierciedlająśredniowiecznąpostawęwobecpłci,utrwalonąprzekona-
111111
1
B.Bettelheim,op.cit.
2
Zpolskichbadańzob.:M.Machota,op.cit.;K.Slany,op.cit.
3
B.Bettelheim,op.cit.,t.1,s.42.
21
