Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
MariaWojtak
wealternacje,aponadtoprzewidujefunkcjonowanieadaptacjioraz1coobec-
nieznamionujetęformęgeneryczną1okazów,czyliformzachowujących
gatunkowątożsamość,leczniepowtarzalnych.Wariantywnośćwzorcasprawia,
żemodlitewnikoscylujemiędzyformułągatunkuwformiekolekcji(wzorzec
kanonicznyiwariantyalternacyjne)akolekcjągatunków(kutakiejformie
ciążąwariantyadaptacyjne).Zarównorelacjemiędzywariantami,jakidynami-
kaichprzeobrażeńwiążąsięjednakprzedewszystkimzzakorzenieniemgatun-
kuwdyskursie,awięczpraktykąkomunikacyjną.
Jeślidyskurspotraktujemyjakorodzajaktywnościspołecznej,awopisie
uwzględnimymożliwiekompletnespektrumjegoparametrów,biorącpoduwa-
gęto,ktotędziałalnośćprowadzi,wobeckogo(wspólnotadyskursu),czego
onadotyczy(przedmiotdyskursu1światisposóbjegoujmowania),wjaki
sposóbjestprowadzonaiwjakimcelu(strategiedyskursywne),zapośrednic-
twemjakichformprzekazu(gatunki,styl),tozapodstawowewyróżnikidys-
kursureligijnegouznaćprzyjdzieosobliwewewnętrznerozwarstwieniekażde-
gozparametrówiglobalneposzerzenieprzestrzenidyskursywnejosferę
sacrum.Rysemcharakterystycznymtegodyskursujestobecnieotwarciena
świeckisposóbkomunikacji.OBoguidoBogaróżniludziechcąmówić
własnymgłosemijużmówią,częstozaprzyzwolenieminstytucjikościelnych
(por.natentematm.in.:PRZYBYLSKA,PRZYCZYNA,2005:2131232;ZDUN-
KIEWICZ-JEDYNAK,2007:1151129;WOJTAK,2009b:1151125;DRAGUŁA,2005:
88193;PRZYBYLSKA,PRZYCZYNA,red.,2008).Wypowiedzidyskursureligijne-
gooscylująmiędzybiegunemtradycji,zamknięciawramachustalonychiusta-
bilizowanychśrodków(będącychwyrazistymiznakamisakralizacjitekstu,ale
teżznamieniemskostnienia,anachronicznościidystansuwodniesieniudoin-
nychsferspołecznejkomunikacji),abiegunemwspółczesności,otwarciana
różnorodnesferykomunikacjiświeckiej,czylipotencjalnejdesakralizacji.Dla
interpretacjiinteresującychnastuzagadnieńgenologicznychistotnejestwięc
to,żeotwartośćdyskursureligijnegonietylkonapoziomieśrodkówjęzyko-
wychstałasięfaktem(WOJTAK,2010:24).
Modlitewnikiwspółczesneteprawidłowościpotwierdzająiutrwalają.Wy-
raźnierysujesięnaruszenie(zachwianie)komunikacyjnejważnościiwartości
wzorcakanonicznego,conieoznaczacałkowitegodyskursywnegoregresu
modlitewnikówklasycznych.Ponieważwzorzeckanonicznymodlitewnikaod-
twarzałamwinnychopracowaniach,ograniczęobecnewywodydoaspektu
pragmatycznego(komunikacyjnego),wzmiankującjedynieotym,żetakimo-
dlitewnikmaostrozarysowanezwieńczeniestrukturalne.
Układkomunikacyjny,wjakimfunkcjonujemodlitewnik,jestogromnie
skomplikowany.Płaszczyznapierwszaobejmujenadawcę(prymarnegonadaw-
cę),którymjestKościół,czyliinstytucjastrzegącadoktrynyisprawującakult.
Sygnałamiobecnościtegonadawcysąprzedewszystkimdanedotycząceredak-
tora(lubautora),formułaimprimatur,czasemsłowowprowadzająceautorstwa
