Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
BożenaWitosz
zwrócićuwagęnajeszczejedenważny,wmojejocenie,aspekt.Dyskursjest
dlalingwistykiszczególnąkategoriąwtymsensie,żepojawiłsięwnaszych
pracachwchwili,gdywinnychdziedzinachwiedzybyłjużpojęciemdobrze
zadomowionym.Myślę,żewtejsytuacjilingwiścipowinniporzucićwysiłkina
rzeczzbudowaniaautonomicznej,czylinwłasnej”definicjidyskursu,iskupić
sięnaumiejętnymwłączeniujęzykowejperspektywydojużistniejącychkon-
ceptualizacji.Jestemprzeciwniczkąutrzymywaniaobecnegostanu,wktórym
przestrzeńjęzykoznawczychbadańnaddyskursemwwielumiejscachzaczyna
przypominaćnogródnieplewiony”,gdziekażdymaprawoprzedstawićwłasną
koncepcję,nierozglądającsięwokółiniebaczącnato,cojużzostałopowie-
dzianeiwjakimśstopniuprzynajmniejdoświadczone,awięczweryfikowane
wpostępowaniubadawczym.Myślę,żedyskursmożebyćdziśrozpatrywany
jakojednazniewielupojemnychiniezwyklenośnychkategorii,integrujących
wieleróżnychnurtów(jednymzprzejawówdążeńintegrującychsąbadania
prowadzonepodszyldemkrytycznejanalizydyskursu).Procestenmożenabrać
rozpędupodjednymwszakżewarunkiem1zamianyrelacjiinterdyscyplinar-
nychnatransdyscyplinarne.Wymianęprefiksuntrans-”najeszczeniedawno
używanywjęzykumetodologicznymprefiksninter-”uważamzakrokzna-
czący.Interdyscyplinarnośćoznaczabowiemdialogmiędzyrównymidyscypli-
namiwiedzyprzyzachowaniuichnmocnej”autonomii.Innymisłowy,każdy
sobierzepkęskrobie,aprzestrzeńninter-”jestmiejscemekspozycjiiporówny-
waniawyrobówróżnychwytwórców.Wchwilizamknięciaekspozycjikażdy
swojąrzepkęzabierazesobą.Natomiasttransdyscyplinowośćzakłada,żekażda
zdziedzinzgadzasięnautratęjakiegośułamkasamodzielnościiwłączeniewe
własneramyteoretyczneczęściustaleńpowstałychwinnymkontekściebadaw-
czym(por.LORENC,2007).Nieoznaczatoprzyjęciainnejperspektywymetodo-
logicznej,nwchodzeniawcudząskórę”ipatrzenianaswójprzedmiotbadaw-
czyoczymanp.socjologaczykulturoznawcy.Oznaczatowyłączniepróbę
dopasowywania,wykorzystywaniaosiągnięćinnych1jeśliokażąsięinspi-
rująceiprzydatne1doswoichwłasnychustaleń.
Dlategozauzasadnionemetodologicznieiowocnebadawczouważamte
wyrosłewnaszymśrodowiskunaukowymujęciadyskursu,którezakorzenione
sąwmyśliMichelaFoucault(myślętuopropozycjiJaninyLabochy,zpew-
nymniezbędnymrozszerzeniem,orazRyszardaNycza)5.Równieatrakcyjna
idotykającasamegosednainteresującegonaspojęciajestdefinicjasocjologów,
określającadyskursjakonsystemznaczeńkształtujących
tożsamość
podmiotówiprzedmiotów”(LACLAU,MOUFFE,2007;cyt.za:
5Por.:nDyskursrozumiem[...]jakonormęorazstrategięzastosowanąwprocesietworzenia
tekstuiwypowiedzi.Podstawątejstrategiisąwzorcespołeczneikulturowe,składającesięnatę
normę,ajejefektemtekstlubwypowiedźookreślonychcechachgatunkowych”(LABOCHA,1996:
51).R.NYCZ(2002:41)ujmujedyskursjakonzinstytucjonalizowanyspołecznietyppraktyki
ospecyficznychkulturoworegułachiuwarunkowaniach”.
