Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
ROZDZIAŁI
łecznej,dziękiktórymgrupypodporządkowaneodtwarzająsię,aklasa
dominującautrzymujeswojąpozycjębezodwoływaniasiędofizycznych
represjilubprzymusu
20
.Wdrażaniearbitralnościkulturowejdokonujesię
poprzezdziałaniapedagogicznewówczas,gdywdrażanetreścinigdynie
jawiąsięwswojejcałejprawdzie
21
.
Przemocsymboliczna,przypomocyśrodkówsymbolicznychlegi-
tymizuje,wzmacniaiutrwalaprzemocrealną,azatemdodajedoniej
swoiste,czystosymbolicznezniewoleniewsferzewartości
22
.Grupom
podporządkowanym–uczniom–narzucasięuznanienielegalnościich
kultury,jednostki,któresięsprzeciwiająsąizolowane,funkcjonują
pozanarzuconymsystememwartościkulturowych.Warunkiemprzy-
swojeniakulturygrupydominującejjestwedługA.Sawisz
posiadanie
kapitałukulturowegoietosu,którychwartośćjestfunkcjądystansu
międzykulturąnarzuconąprzezdziałalnośćpedagogicznąpanującą,
akulturąwpajanąprzezdziałalnośćpedagogicznąpierwotnychróżnych
grupiklas
23
.
Centralnemiejscewkoncepcjiprzemocysymbolicznejzajmuje
pojęcie„
habitus
”,rozumianenajogólniejjakokompleksinterioryzacji,
czylitendencji,postaw,dyspozycjiuwewnętrznionych,wprowadzonych
wsferęludzkichnawyków.Obejmujeobszaryludzkichocen,emocjo-
nalnychreakcji,stosunkudowartości.Jestrezultatemsubiektywizacji
obiektywnościwyrażającymsięwsposóbobiektywny
24
.P.Bourdieu
pisze:
Międzysystememprawidłowościobiektywnychasystemembezpo-
średnioobserwowalnychdziałańlokujesięzawszeczynnikpośredni-
czący,którymjestwłaśniehabitus
(…)
.Takwięchabitusklasowy,rozu-
mianyjakosystemorganicznychlubpsychicznychdyspozycjiinieświa-
domychschematówmyślowych,postrzeżeńidziałań,stanowiwłaśnie
czynniksprawiający,żeosoby,działającewpoczuciumocnougruntowa-
negozłudzeniatwórczości,nieprzewidywalnej,oryginalnejiswobodnej
improwizacji,mogąjednakprodukowaćmyśli,postrzeżeniaiaktyza-
chowaniazgodnezobiektywnąprawidłowością.Dziejesiętakdlatego,
20W.Feinberg,J.F.Soltis,Szkołaispołeczeństwo,Warszawa2000,s.60.
21P.Bourdieu,J-C.Passeron,Reprodukcja…,s.84.
22A.Kłoskowska,TeoriasocjologicznaPierre’aBourdieu.Wstępdowydania
polskiego[w:]Reprodukcja…,s.23.
23A.Sawisz,Systemoświatyjakosystemprzemocysymbolicznejwkoncepcji
Pierre’aBourdieu,„StudiaSocjologiczne”1978,nr2,s.246.
24A.Kłoskowska,Teoriasocjologiczna…,s.13–14.
