Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
jakobyduszaich”
22
.Finałdługoletniejpracyredakcyjnejpoetaujrzałbyćmoże
jeszczeprzedśmiercią-wroku1584zDrukarniŁazarzowejwKrakowiewyszły
dwatomyzbiorów:FraszkiiElegiarumlibriquattuorwrazzForicoeniami
23
.Jak
twierdziJaninaAbramowska:
układten,[tj.fraszek-T.L.]pozornieprzypadkowyinieznaczący,jestjednakgłębokoprze-
myślany.Prawienapewnonierespektowałpoetakolejnościpowstawaniawierszy.Ktowie,
czyto,conazwaliśmyDperspektywączarnoleską”,niejestrezultatemowychpóźnychzabie-
gówredakcyjnych.Byćmożesamotylkowłączenieutworówpóźnychmiędzywcześniejsze
przyniosłotakiefekt24.
Celemniniejszejksiążkijestpróbaaktualizacjiwykreowanej(dośćkonse-
kwentnie)wizjiliterackiej:przedstawienieargumentówuzasadniającychhipotezę
oistnieniurozbudowanegoschematukompozycyjnegowobrębieminiaturero-
tycznychJanaKochanowskiego.Rekonstrukcjategomodelumawykazać,że
istotnąjegowłaściwościąjestpredylekcjadozachowanianiedowolnego,lecz
względnieuporządkowanego(umotywowanegoznacznąliczbąasocjacji),anie-
jednokrotniewręczquasi-narracyjnegonastępstwaanalizowanychutworów,przy
wznoszącejsięnaprzestrzenitrzechksiągzbioruliniinapięćdramatycznych.Ta-
kieujęciemożebyćprzykłademzastosowania(naobcymgenologicznieobszarze)
regułobowiązującychwrenesansowychcyklachelegijnych,które,jakzauważa
GrażynaUrban-Godziek:
przedstawiająjużwyrazistąiczęstopodanąchronologicznie(wprzeciwieństwiedozbiorów
antycznych)historięmiłosnąwdwóchczytrzechodsłonach:staraniaodziewczynę,krótki
czasszczęścia(zawszepodszytegoniepokojem)ibolesnydługotrwałyzawódspowodowany
niewiernościąkochanki,awkońcuzerwaniepozostawiająceból,żal,pragnieniezemstylub
samobójstwawewciążmiłującymkochanku-poecie25.
22
[ListdedykacyjnyJanaJanuszowskiegodoJanaMyszkowskiegootwierającyzbiórDJanKocha-
nowski”1585/1586],w:J.Kochanowski,Dzieławszystkie,Wydaniesejmowe,tomwstępny:Wpro-
wadzeniewydawnicze,oprac.M.R.Mayenowa,J.WoronczakorazM.KaczmarekiE.Głębicka,
Wrocław1983,s.166.Por.JanKochanowski.Życie,twórczość,epoka,materiałyzebrałiwstępem
opatrzyłB.Nadolski,Warszawa1960,s.275.Por.J.Pelc,JanKochanowski.Szczytrenesansu...,
s.136.
23
Zob.P.Buchwald-Pelcowa,DawnewydaniadziełJanaKochanowskiego,Warszawa1993,
s.119-120,146-148;por.M.Korolko,JanaKochanowskiegożywotisprawy.Materiały,komentarze,
przypuszczenia,Warszawa1985,s.240.
24J.Abramowska,Kochanowskiegobiografiakreowana,DTeksty”,37(1978),nr1,s.74-75.
25
G.Urban-Godziek,Elegianaprogu.Antycznedziedzictwomotywuparaklausithyronwtwór-
czościelegijnejrenesansu(usqueadIoannemCochanovium),DPoznańskieStudiaPolonistyczne.Seria
Literacka”38(2011),nr18,s.68.TakżewcześniejszeustaleniaZofiiGłombiowskiejdowodzą,
żeukształtowaniemcyklicznymElegiiipierwszejksięgiPieśnirozporządzazasadachronologii
izasadaakcji(Łacińskaipolskamuza...,s.85-86).
14
