Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
konstelacjiFraszek,podporządkowanejzasadzievarietas,przybierakształtbar-
dziejodpodobniony.Otym,żejednakistniejesygnalizowałyjużdziewiętnasto-
wieczneiprzedwojennestudiabadaczyliteraturydawnej.Niekwestionowane
zasługinatympolumaAleksanderBrückner,którypoanalizieporównawczej
ElegiarumlibriIViodkrytejprzezsiebiewersjirękopiśmiennejdziełazsylwy
Osmólskiego(DAteneum”1891),doszedłdoprzekonaniaozależnościerotyków
polskich(Pieśni:I4,6,7,8,12,15,19,21,23,25;Fragmentów:9,10;Fraszek:II
53,61,79)odłacińskichElegiipoświęconychLidii
13
.Swojewstępneustalenia
poparłonznacznymmateriałemdowodowym,opublikowanymwroku1933
wDPamiętnikuLiterackim”(FI5,13,41,62,97;II33,76,77;III10,28,32,33),
coskłoniłogodowyrażeniasądu,żeDtylkoElegiezawierająkluczdozagadek
itajemnicFraszekiPieśni”
14
.DozagadnieniaDelegijności”czarnoleskiegozbioru
miniaturodniósłsięczęściowoStanisławWindakiewiczwmonografiipoświęco-
nejtwórczościczarnoleskiegopoety(1930)istudiachjąpoprzedzających
15
.Ze
wstępuZygmuntaKubiakadoprzetłumaczonychprzezLeopoldaStaffaelegii,
foricoeniówilirykówKochanowskiegopłynęłydośćogólne,leczsugestywne
informacje,żewśródpolskichzbiorówJanazCzarnolasu,m.in.weFraszkach,
Dprzechowująsię[...]płomykitakiejpoezji,jakawypełniaelegiepadewskienie-
malpobrzegi-płomykiniezrównanejpiękności,nierazgórująceartystycznie
nadelegiami,będącemaleńkimidokumentamiartystycznegorozwinięciatamtej
sztuki”
16
.DoświadczeniebadawczeZofiiGłombiowskiejnadspuściznąliteracką
Kochanowskiego,wzbogaconeowcześniejszeustaleniaBrücknera,pozwoliło
uczonejnastwierdzenie,że:Dwlabirynciefraszekścieżkimylne,alezapewne
możnadotejgrupywłączyćnastępująceutwory:II53,71(?),72(?),76,79,80,
94,III10,11,12(?),13,20,30,32(?),33,35.MożetakżeI78,II61ikilkainnych
fraszekadresowanychdodziewczątoróżnychimionach,np.II66DoHanny,II
77DoAnny,II91DoAnny,III19DoReiny”17.
Brückner,któryDtajemniczość”Fraszekodnosiłzasadniczodogrupywierszy
miłosnych,słuszniełączącjeztradycjąelegijną,upatrywałwnichobecności
tyluDdrógmylnych”,że-jakwnosił,inspirowanylekturąfraszkiIII29-Dsam
13Zob.A.Brückner,NoweprzyczynkidodziełJanaKochanowskiego,s.21.
14
A.Brückner,DKsięgamiłości”...,s.5:DGdybyśmynieposiadaliElegii,zFraszekiPieśniani
byśmysiędomyślili,żerzecztoczysięwPadwie,niewKrakowie,złatwąpanienką,niezstateczną
panią,wparulatach,niewdłuższymprzeciąguczasu”.
15Zob.S.Windakiewicz,JanKochanowski,s.95.
16
Z.Kubiak,PamięciLidiipadewskiej,[wstępdo:]J.Kochanowski,ZłacińskaśpiewaSłowian
Muza.Elegie,foricenia,liryki,przeł.L.Staff,Warszawa1982,s.11.
17
Z.Głombiowska,Wposzukiwaniuznaczeń.OpoezjiJanaKochanowskiego,Gdańsk2001,
s.124,przyp.2.DotychustaleńnależydodaćrównieżfraszkiI40,III9,sygnalizowaneprzez
badaczkęwewcześniejszychpracach(zob.taż,Elegiemiłosne...,s.104,118).
12
