Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GdypytałrazkabalistówIsacharaiMardocheuszaopowódiwytłóma-
czenieśmierciSabbatajaiotrzymałodpowiedź,żeSabbatajpojawiłsię,
Dbywszystkiego,cojest,zakosztować,musiałwięczakosztowaćigory-
czyśmierci”...wyraziłFrankwątpliwośćswoją,wsłowachznaczących:
DOdpowiedźdobra,leczkiedyÓwprzyszedłwszystkiegozakosztować,
czemużniezakosztowałsłodyczypanowania?”(Frag.48).
Kiedywreszcieitencelgłównyurzeczywistniłsięnadspodziewanie
igdyjużFrankstałsiędlagronaswoichDprawowiernych”Panemnie-
wolniczosłuchanym,wymierzającymnietylkołaski,lecznawetikary
cielesne(DKron.”nr.81),kiedyjużstarcy,kobietyidzieciulegałyślepo
jegodziwacznymkaprysom,spełniającwszystkierozkazyMistrza,roz-
zuchwalonytakimwpływemFrank,ośmieliłsięgłosićzasadę:
DPowinniścieczcićPanaswego;aczem?Ototem:DWyzućsięze
wszechpraw,religiiiiśćzamną,krokwkrok”(Frag.219).
Bezstronnerozpatrzenieprzebiegufrankizmuijegonastępstwprowa-
dzidziejopisadoniewątpliwegowniosku,iżfrankizm,jakoobjawczaso-
wy,wysocecharakterystyczny,wytworzonynatlezamętupojęćizasad
epokiXVIII,wieku,należyjużoddawnadodziejówostateczniezamknię-
tychiże,mówiąconim,nienależysądzić,bypozostawiłbyłnietylkotra-
dycyęszacownąwumysłachpotomkówpierwszychjegoadeptów,ale
nawetjakiekolwiekbądźśladywichżyciu,poglądach,obyczajachiwie-
rzeniach.
Zchwiląustąpieniazwidownidziałalnościostatniejpiastunkiispad-
kobierczynizasadFranka,córkijego,Awaczy(r.1816),rozwiałysięosta-
teczniezłudzeniaimarzeniazwolennikówfrankizmu.
Rozwiałysięonejużdalekowcześniej.
BankructwofinansowerodzeństwaFrankabyłowidomąoznakąban-
kructwafrankizmu,jakosekty.Sektaistniałaiistniećmogłatakdługo,
jakdługowierzącywniąprozelicinadsyłalibeczkizłotadlajejpodtrzy-
mywania.
Zwyschnięciemtegoźródłafrankizmistniećprzestałnazawsze.
PotomkowiepierwszychzwolennikówDPana”,stawszysięistotnymi
iwierzącymichrześcianami,obywatelamiswegokraju,zerwalijuż
wdrugiempokoleniuwszelkąnićtradycyizzasadamiagitatoraidziś,po
wygaśnięciupięciuprzeszłopokoleń,pra-prawnukowieichnicwspólne-
gozhistorycznąswąprzeszłościąniemająi–miećniechcą.
23
