Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZmiennośćśrodkówdziałaniaszławeFrankurównoleglezrażącą
sprzecznościąwypowiadanychzasad.Gdybygosądzićwedługsłów
iorzeczeń,wygłoszonychDwiernym”wróżnychokolicznościachispra-
wachogólniejszegoznaczenia,należałobyprzyznaćmuzaletyumysłu
wyższego,etycznemiprzejętegozasadami,dążącegojasnoizsamowie-
dządoceluwzniosłego–wytworzeniazdawnychwspółwyznawców,
wswejodrębnościodinnychspołeczeństwXVIII,wiekuodciętych,ży-
wiołupostępowego,zdolnegodoprzyjęciacywilizacyieuropejskiej.
Człowiekten,jaktosamzresztą–niewpokorzeducha,leczzpełną
świadomościąznaczeniawypowiedzianychsłów,–wielokrotniezeznaje,
prostaczychnałogówikulturynajpierwotniejszej,posiadawysokiepo-
czucieswegowrzekomegoposłannictwa.
DWyściemniewidzieliprostaka,beznauki,bezwiadomościpisania
ijęzyka...(Ks.słów.,Frag.433).
DWidziciemnieprzedsobąprostakaistądwnosicie,żeprzezemnie
wszystkieprawainaukiupadną.Gdybypotrzebowanouczonych,toby
posłanotakiego,coświadomwszystkiego(Frag.103).
DJawamrozpowiadałemrzeczy,którewoczachwaszychsąprostackie
inicnieoznaczające.Wszakżewiadomo,żegdywłoskiezbierająorze-
chy,pierwszałupinajestzielona,gorzkaiczarna,smoliręce,pókinie
przychodzisiędojądra(Frag.302).
DKiedysiękopiestudnię,tonajprzódmusiwyjśćwodagliniastaibłot-
nista,zanimsiędojdziedowodysłodkiejiczystej(Frag.641).
DNieznałemprawżadnych,abymichwasnauczał,bowszystkiesłowa
mojebyływparabolach”(Frag.1943).
Poczuciekoniecznościzespoleniasięorganicznegoznowemiwarun-
kamibytu,nasuwanierazFrankowimyśliizdania,zastanawiającetrafno-
ściąswąigłębokością.
Gdypewnegorazuusłyszałkozaczkazeswegoorszaku,śpiewającego
pieśniniemieckie,rzekłdoń:
–DSłyszałem,żesięuczyszgraćnateorbanieiśpiewaszpieśninie-
mieckie.Niejestemtemurad.JajestemRusinilubięRusinów.Gdymi
Bógześlewspomożenie,pojadętam.Nakazujęci,byśsięuczyłstarych
pieśniruskich!”(Frag.1481).
ZarzucająFrankowi,iżdążyłdozapewnieniaswoimwiernymdygni-
tarstwizaszczytówwśródspołeczeństwapolskiego.Zaprzeczyćniemoż-
19
