Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
EwaDziwok
Fakt,żeoczekiwaniapozostająniezmiennewczasie,przezcooczekiwany
poziominflacjinieróżnisięodbieżącego,pozwalaprzedstawićwaruneksta-
tycznościoczekiwańwpostacirównania3:
(1)
E
T
[
P
T
+]
1
=
P
T
,
gdzie:
E
τπ
[
τ
+
1
]
–oczekiwanywchwili
τ
poziominflacjiprzyszłej
τ
+
1
,
π–inflacjawchwili
τ
τ
.
Przyjęciestatycznegocharakteruoczekiwań,którynieuwzględniazmian,
jakiestalezachodząwotoczeniugospodarczym,skłaniałodostwierdzeń,że
wielkośćpopytunapieniądzmożebyćsterowanawyłączniepoprzezpodaż
pieniądza(agregatmonetarny),bezudziałustopyprocentowej4.
Równaniewymianystanowiłopierwszączęśćmechanizmutransmisji,
tworzącrelacjępomiędzyzmianąinstrumentupolitykipieniężnej(podażą
pieniądza)apoziomemzagregowanegopopytu.Kolejneideeformułowałyde-
terminantysamejfunkcjipopytutak,bywskazaćnajskuteczniejszemetody
jejregulacji5.
J.M.Keynes(1936)zmieniłpodejściedomechanizmutransmisjiimpul-
sówmonetarnychwdwojakisposób:wprowadziłpojęciepreferencjipłynno-
ściorazuzależniłfunkcjępopytunapieniądzodpoziomustopyprocentowej6.
ZaskakującodużąrolęKeynesprzypisałoczekiwaniom,którewjegoteoriisą
formowanepozasystememjakowynik„zwierzęcychinstynktów”(Keynes
użyłokreślenia„animalspirit”).Stwierdził,iż„[...]decyzjedotycząceprzy-
szłości,decyzjeocharakterzeosobistym,czypolitycznym,czygospodarczym,
niemogąopieraćsięściślenanadzieimatematycznej,gdyżpoprostuniema
podstawdoprzeprowadzaniatakichkalkulacji.
Motoremdecyzjijestnasz
wrodzonypęddodziałaniaichociażracjonalnaczęśćnaszego»ja«starasię
wybraćnajlepsząmożliwośćichociażtam,gdziesięda,przeprowadzamykal-
kulację,toczęstojednakpowodujenamikaprys,sentymentlubprzypadek”7.
Przyzałożeniubehawioralnegosposobuformowaniaoczekiwańniejest
możliweichsformalizowaniewpostacirównania,ponieważnawetdowolnie
wielkaliczbabadańnatematzachowańludzkichniejestwstaniedoprowa-
3
Zob.M.Brzoza-Brzezina:Neutralnośćpieniądzaaoczekiwania.MateriałyiStudia,nr92,NBP
Warszawa,sierpień1999,s.26-35.
4
Zob.B.Snowdon,H.Vane,P.Wynarczyk:Współczesnenurtyteoriimakroekonomii.Wydawnictwo
NaukowePWN,Warszawa1998,s.66.
5
W.Fajfer:Popytnaśrodkipieniężne.„BankiKredyt”1999,nr1-2,s.54-67.
6
Keyneszałożyłprzytym,żeoczekiwanastopazwrotuzpieniądzajeststała.
7
J.M.Keynes:Ogólnateoriazatrudnienia,procentuipieniądza.WydawnictwoNaukowePWN,
Warszawa2003,s.143.
