Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zachodnihistorycyfilozofiimarksistowskiejwpracachpublikowanych
wIIpołowieXXwieku6.Prowadzitojednakdoszereguuproszczeń7.Duża
ilośćteoretycznychafiliacjiiszerokizakresrecepcjimaterializmuhisto-
rycznegonagrunciedwudziestowiecznejmyślizachodniejprzynositen
negatywnyskutek,żepociągazasobąnieuchronnezepchnięciealternatyw-
nychkoncepcjifilozofiipraktycznejnamarginesrefleksjifilozoficznej.
Wtenpośrednisposób(jeszczesilniejniżprzezswojebezpośrednieoddzia-
ływanie)marksizmdopewnegostopnia"wchłania”teoretycznązawartość
tychkoncepcji,degradującichznaczeniedoroliniesamoistnychidrugopla-
nowychelementówwłasnejgenezy.TakilosspotykatakżekoncepcjęCiesz-
kowskiego,która,traktowanajakojednazhistorycznychformfilozofiiprak-
tycznej,funkcjonujenajczęściejwzachodnichopracowaniachteoretycznych
jakoprzejścioweogniwowewolucjimyślieuropejskiejprowadzącejod
HegladoMarksa.
PróbęwyrwaniaCieszkowskiegoztegowąskiegozaszufladkowania
podejmująodpoczątkulatsiedemdziesiątychpracekrytyczneAndrzejaWa-
lickiego.Kluczoweznaczeniewtymkontekściemająszkice:Francuskie
inspiracjemyślifilozoficzno-religijnejAugustaCieszkowskiego8orazFilozofia
amesjanizm.Studiazdziejówfilozofiiimyślispołeczno-religijnejroman-
tyzmupolskiego9.Analizyteodgrywajązarazemważnąrolępolemiczną
wdemaskowaniujednostronnejformy,wjakiejdominującawprzedwo-
jennychpracachhistorykówfilozofii"heglowska”liniainterpretacjimyś-
liCieszkowskiegoodradzasięwpowojennymstanowiskuheglizującego
___
___
___
___
___
___
_
6Por.A.Cornu,KarolMarksiFryderykEngels.Życieidzieło,t.1,1818/1820-1842,tłum.
podred.M.Żurawskiego,PWN,Warszawa1958,s.137-139,221;G.Lichtheim,Marxism.An
HistoricalandCriticalStudy,FrederickA.Praeger,NewYork1961,s.7;N.Lobkowicz,Theory
andPractice.HistoryofaConceptfromAristotletoMarx,UniversityofNotreDamePress,
NotreDame–London1967,s.193-206;S.Avineri,TheSocialandPoliticalThoughtofKarl
Marx,CambridgeUniversityPress,Cambridge1968,s.124-131;D.McLellan,TheYoung
HegeliansandKarlMarx,Macmillan,London1969,s.9-11;G.Lichtheim,FromMarxtoHegel,
HerderandHerder,NewYork1971,s.8,10-12;W.Breckman,Marx,theYoungHegelians,
andtheOriginsofRadicalSocialTheory.DethroningtheSelf,CambridgeUniversityPress,
Cambridge1999,s.184-187.
7PewnemitynatematautoraProlegomenówzawartewewspomnianymwyżejstudium
Auguste’aCornu,demaskujewswojejstosunkowoobszernejanaliziemyśliCieszkowskiego
HorstStuke–por.H.Stuke,PhilosophiederTat.Studienzur„VerwirklichungderPhilosophie“
beidenJunghegelianernunddenWahrenSozialisten,ErnstKlettVerlag,Stuttgart1963,
s.86inn.
8A.Walicki,Francuskieinspiracjemyślifilozoficzno-religijnejAugustaCieszkowskiego,
"ArchiwumHistoriiFilozofiiiMyśliSpołecznej”1970,t.16,s.127-171.
9A.Walicki,Filozofiaamesjanizm.Studiazdziejówfilozofiiimyślispołeczno-religijnej
romantyzmupolskiego,PaństwowyInstytutWydawniczy,Warszawa1970.
11
