Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
ściznafilozofiiprzedplatońskiejdotarładonasbowiemwpostacicyto-
wanychprzezautorówpóźniejszychposzczególnychfragmentów,wyrwa-
nychzwyklezkontekstu,omówień,częstokrytycznych,istreszczeń.
Zowejgarścikamykówułożyćzatemnależyogromnąmozaikęcałejfilozofii
przedplatońskiej.Jesttozadanietrudnei,jakkolwiekhistorycyfilozofii
pracująnadtymodwieluwieków,wciążniemamyichybanigdyniebę-
dziemymielipewności,czyowarekonstrukcjaprzynosinamprawdziwy
obrazowejfilozofii,czyniedokonujemynadinterpretacjiibłędów,czynie
przypisujemypierwszymfilozofomzbytwiele,lubteżzbytmało
3
.Niewie-
my,czydyscyplina,określanamianemhistoriifilozofiistarożytnej,nie-
zależnieodmodelijejuprawiania,pokazujenamfilozofiętaką,jakabyłaona
wistocie,czyteżpodporządkowujeto,coprzekazałynamzachowaneteksty
iświadectwadoksograficznekategoriomiregułompóźniejszychsyste-
mówzichaparatempojęciowym.Zachodzibowiemobawa,nurtującachyba
wszystkichhistorykówfilozofiistarożytnej:czyniewikłamysięwswego
rodzajubłędnekoło,analizujączachowanefragmentyautentyczneprzez
pryzmatwypracowanychjużprzezdoksografówpojęć,podziałówisyste-
matyk,docierającwżmudnychprocedurachrekonstrukcjiniedoodzwier-
ciedlonychwpiśmieaktówmyśleniaHeraklitaczypitagorejczyków,leczdo
postaciichpostrzeganiairozumieniaprzeztych,którzyjeopisywali.
Najakiejpodstawiepodejmujemyzatempróby
odtworzeniafilozofiiprzedplatońskiejijaktorobimy?
Źródładlajejrekonstrukcjimożemypodzielićnadwiegrupy.Pierwszato
dłuższelubkrótszefragmentypismfilozofówprzedplatońskichprzyta-
czanewtekstachpóźniejszych,nietylkofilozoficznych,zarównowmowie
niezależnej,jakizależnej.Fragmentyte,wyrwanezcałościpisma,są
Zachodu:UUważamtuzakoniecznesformułowanienawstępiemetodologicznego,wstępnego
isłużącegowokreślonymsensieusprawiedliwieniuzałożenia:wmoichwykładachpoświę-
conychpresokratykomnajważniejszeirozstrzygającejestto,żeniezaczynamaniodTalesaani
odHomera,aniteżodjęzykagreckiegowdrugimtysiącleciuprzednasząerą,leczodPlatona
iArystotelesa.Jesttomoimzdaniemjedynafilozoficznametodainterpretacjipresokratyków.
Wszystkopozostałetohistoryzm,niefilozofia”,tenże,DerAnfangderPhilosophie,przeł.Janina
Gajda-Krynicka,Stuttgart1996,Reclam,s.10.
3
Gadamerpisze:UTechnikacytowaniaumożliwia,jakwiadomo,przeprowadzeniedowodu
nawszystko,nawetdowódtezyprzeciwnej,ponieważnawetnajwierniejszyinajbardziej
dosłownycytat,wyrwanyzeswegokontekstu,możemówićnamzupełniecośinnego,niżtekst
oryginalny,kiedygonieznamy.Ten,ktocytuje,interpretujejużprzezsamąformę,wktórej
14
przedstawiatekstcytatu”(DerAnfang,s.43nn).
