Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40JerzyZajadło
powinnaprzezwyciężyćtenniekontrolowanydryfwjednymkierunkuiuwzględ-
nićswojąwłasnąwewnętrzniezłożonąstrukturę;możnatoosiągnąćprzezrówne
rozłożenieakcentówjurydycznychifilozoficznych.
Spójrzmynatenproblemodstronyteoriiprawa.ZdaniemvonderPfordtena
możliwesączteryrozumieniategopojęcia(vonderPfordten2001,s.18-20):
-teoriaprawajakoogólnakrytycznateoriaprawa(kritischeallgemeineTeorie
desRechts)stanowiczęśćnaukspołecznych(Sozialwissenschafen);
-teoriaprawajakoteoretycznaczęśćnaukprawnych(teoretischerTeilbereich
derRechtswissenschaf)jesteklektyczna,ponieważczęściowonawiązujedo
ogólnejnaukiprawa,częściowowykorzystujedorobekanglosaskiejjuryspru-
dencjianalitycznej(angelsächsicheAnalytischeJurisprudenz),aczęściowo
dryfujewkierunkusocjologiiprawa(Rechtssoziologie);
-teoriaprawajakoteoria(lubmetodologia)dogmatykiprawa(Teoriebzw.
MehtodologiederRechtsdogmatik)nawiązujewprostdoogólnejnaukiprawa
iwtymsensieniejestczęściąfilozofiiprawa,leczczęściądogmatykiprawa;
-teoriaprawajakoanalityczno-deskryptywnaczęśćfilozofiiprawa(analyti-
sch-deskriptiverTeilderRechtsphilosophie)jestteoriąprawawwąskimzna-
czeniuistanowijurydycznączęśćzłożonejprawniczo-filozoficznejstruktury
filozofiiprawa.
VonderPfordtenopowiadasięzdecydowaniezaostatnimztychujęćteoriiprawa;
wynikatozprzyjmowanychprzezniegozałożeńogólnofilozoficznych.Wswoich
badaniachwychodziodKantowskiegopodziałurozumunarozumteoretyczny
(czysty)irozumpraktyczny(krytyczny).Przeniesienietejklasyfikacjinagrunt
naukprawnychoznacza,żefilozofiaprawa-jakoogólna,deskryptywno-nor-
matywnarefleksjanadprawem-zawierawsobiezjednejstronyteorięprawa
(teoretycznyrozumanalizujący,generalizującyisystematyzujący),zdrugiejzaś
etykęprawa(praktycznyrozumkrytyczny).Dziękitemufilozofiaprawanieogląda
fenomenuprawaaniwyłącznieznzaangażowanejperspektywywewnętrznej”(jak
torobiąnaprzykładdogmatykiprawnicze),aniwyłącznieznneutralnejperspek-
tywyzewnętrznej”(jakdziejesięwhistoriiprawaczysocjologiiprawa).Wręcz
przeciwnie-łączytedwaujęcia;ztegowłaśniewynikajejzłożona,deskryptywno-
-normatywnafunkcja.Wpewnymuproszczeniumożnawięcprzyjąć,żetakrozu-
mianateoriaprawageneralizujeisystematyzujeprawotakim,jakieonojest,zaś
etykaprawakrytykujeje,odwołującsiędoprawatakiego,jakimonobyćpowinno,
zpunktuwidzeniapewnegozałożonegoideałuprawa.Innymisłowy:nteoriaprawa
analizujeiopisujepodstawowestrukturyprawawichzwiązkuzinnymifenome-
nami”
,natomiastnetykaprawapytaosprawiedliwośćprawa,osłuszneprawo”
(vonderPfordten2004,s.160).Dopieropołączeniewfilozofiiprawatychdwóch
perspektyw-teoretycznej(jurydycznej)ietycznej(filozoficznej)-pozwalaunik-
nąćwspomnianychwyżejniebezpieczeństw,wynikającychzprzesadnegociążenia
wkierunkunaukprawnychalbonaukfilozoficznych.
