Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38JerzyZajadło
dziedzinmawprawdzieswojewłasnetematybadawcze,alemożnateżwyznaczyć
międzynimipewnewspólnepłaszczyzny;dotychostatnichnależąwszczególności
pojęcieiobowiązywanieprawa,jegolegitymacja,funkcjeiewolucjaorazstruktura
systemuprawa.
5.EricHilgendorf
Trzecizwybranychuczonych,Hilgendorf,nieokreśliłwprawdzieprecyzyjniesta-
tusumetodologicznegofilozofiiprawaiteoriiprawaorazróżnicipodobieństw
międzynimi,alestworzyłdosyćoryginalnąkoncepcjęcyklicznejewolucjiobutych
dyscyplinjakopodstawowychelementówogólnychprawniczychbadańnadpra-
wem.Tytułgłównegodziełategoautora,DieRenaissancederRechtstheoriezwischen
1965und1985(nRenesansteoriiprawapomiędzy1965i1985rokiem”)(Hilgendorf
2005),jestjednakniecomylący,ponieważsugeruje,żewtymokresiedoszłorze-
czywiściedonrenesansu”teoriiprawa.Tymczasemwokresiedyskusjipodstawowej
teoriaprawawłaściwiebyładopierowtrakcietworzenia-jakjużwspomniałem
wyżej,trudnouznawaćzajejpierwowzórogólnąnaukęprawa,charakterystyczną
dlajurysprudencjiniemieckiejXIXwieku.OtejostatniejdziedzinieRadbruchpisał
jużw1914roku,żemożebyćuznanazaneutanazjęfilozofiiprawa”(Radbruch
1993a).
ZdaniemHilgendorfawdawnejinowszejhistoriiniemieckiejnaukiprawa
mieliśmydoczynieniaztrzemanfalamiteoretycznoprawnymi”-naprzełomie
XVIIIiXIXwieku,wkońcuXIXwiekuorazwlatach1965-1985.Zakażdym
razembyłatopewnareakcjanaukiprawanawcześniejsząswoistąhipertrofięspe-
kulatywnejfilozofiiprawa,iwtymsensieteoriaprawapełniłarolępewnegonszy-
fruodnowienia”(ChifrederErneuerung)(Hilgendorf2005,s.13in.).Pokrótkiej
nodnowieteoretycznoprawnej”filozofiaprawaodradzałasięjednakponownie,
itakzamykałsiępewiencykl-aletylkopoto,byzachwilęrozpocząćsięnanowo.
Wtymsensiedyskusjapodstawowa,którejkoniecHilgendorf-niezbyttrafnie-
wyznaczadopieronarok1985,byłareakcjąnafilozofięprawacharakterystyczną
dlapowojennegorenesansuprawanatury,azkoleirehabilitacjafilozofiipraktycz-
nejwlatachosiemdziesiątychXXwiekustanowiłaodpowiedźnaprzewagęteorii
prawanaprzełomielatsześćdziesiątychisiedemdziesiątychXXwieku.Pośrednio
oznaczato,żeHilgendorf,podobniejakDreieriinaczejniżKaufmann,uznaje
filozofięprawaiteorięprawazadwieautonomicznedyscypliny-tyleżehisto-
ryczniewzajemniekonkurencyjneiwpewnymsensiennieumiejące”funkcjono-
waćrównolegleoboksiebie.JeśliHilgendorftraktujeswojąkoncepcjęcyklicz-
negorozwojumetaforycznie,tomożnadostrzecinteresująceaspektytejwizji;
wformiegraficznejwyrażałabytociąglewznoszącasięspirala,zmieniającasięza
każdymzakrętemrazwteorięprawa,arazwfilozofięprawa.Jeślijednakpotrak-
tujemyomawianeujęciepoważnie,totrudnoniezauważyćtrudności,któresię
znimwiążą;jednąznichjestahistoryzmkoncepcjiHilgendorfa-naukawogóle,
