Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II.Ilefilozoficznychświatówistnieje?
Heraklitejski,dialektyczny(rozwijającysiępoprzezgrę,walkęsprzeczności)rozum
byłzaśbardzocenionyprzezHeglaidialektycznychmarksistów.
ZnaczenieParmenidesa
Parmenidesdziękiswymrozważaniomnadistotąbytusłuszniemożebyćnazwany
twórcąmetafizyki,ontologii—filozoficznejnaukiobycie.
Zauważmytakże,żeprawdziwyParmenidesowyBytposiadawieleatrybutów
(cechistotnych,koniecznych),którereligiatradycyjnieprzypisujeBogu:jestjeden,
jestniezmienny,niemapoczątku,niemakońca,jestwieczny,jestmyśleniem.Ro-
zumowanieParmenidesaiwnioski,którewyprowadzaonzmetafizycznejzasady
tożsamości,możnazatempotraktowaćizinterpretowaćjakopierwszyfilozoficzny
dowódnaistnienieBoga(Absolutu)
8
.
Parmenidesmateżznaczeniedlaetyki:jeśliprawdziwyBytjestniezmienny,
toistniejemetafizycznapodstawadlaistnienianiezmiennychzasad,praw,normmo-
ralnych.Istniejerównieżmetafizycznapodstawadlaantropologii,któraopróczcech
zmiennychbędzieszukaławczłowiekuniezmiennejistoty,trwałejnaturyludzkiej.
JeślitakiBytrzeczywiścieistnieje,toistniejemetafizycznapodstawadlaugruntowania
stanowiskaaksjologicznego
9
określanegojakoantyrelatywizm/absolutyzmetyczny.
Stanowiskotogłosi,żeniewszystkienormyiwartościsąwzględne;istniejąrównież
wartościbezwzględneinormyetycznebezwzględnieobowiązujące.
3.Czyprzeciwieństwadadząsiępogodzić?
Czymożnapogodzićdwieprzeciwstawnewizjeświata—wariabilistycznąHera-
klitaistatycznąParmenidesa?
PróbętakąpodjąłnajpierwPlaton(427-347przedChrystusem),anastępnie
Arystoteles(384-324przedChrystusem).
8
Absolut—bytdoskonały,niezależnyodnikogoiodniczego,nieuwarunkowany,samoistny.Jest
tofilozoficznyodpowiednikBogawreligii.Pojęcienabsolut”pojawiłosięwIIIwiekuwpismach
Plotyna,czołowegowowymokresieprzedstawicielatradycjiplatońskiej.
9
Przypominamy:aksjologiatonaukaowartościach.
35
