Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Problemfilozoficznejhistoriifilozofii
minasięwnicho„społecznąhistorięfilozofii”,któraodnosipo-
jęciaisystemyfilozoficznedo„historiispołecznejpolafilozo-
ficznego”.Kantowskakoncepcjadziejopisarstwajest1wjego
przekonaniu1wyrazemzapomnieniaohistoriiirzeczywistych
uwarunkowaniachfilozofowania,wyrazem„absolutyzacjidzieł”
wskutekpozbawieniaichrealnejhistorycznościwramachfilozo-
ficznejarcheologiirozumianejjakohistoriaapriori.Wtakiejjed-
nakpostaci,jegozdaniem,podejmujeirozwijawłaśnieHegel.
Bourdieupisze:„Czystofilozoficznahistoriafilozofiiznajduje
swojecałkowitespełnienietylkouHegla.Najpóźniejszazfilozofii
tofilozofianajnowsza,kresicelwszystkichuprzednichfilozofii,
koniechistoriiihistoriifilozofii[...]”56.Przyjętaprzezautora
Medytacji...perspektywasocjologiiwiedzymajednaksweograni-
czenia.Odwołaniesięwstudiumprzeszłościfilozofiidoanalizso-
cjologicznych,odsłaniającychekonomiczno-społecznepodłoże
wiedzy(myślenia,typówświatopoglądu),zpewnościąwielewy-
jaśnia;tentypanalizobecnyjesttakże1nacowartozwrócić
uwagę1wklasycznychdziełachzzakresuhistoriografiifilozofii.
Takzorientowanebadanianiewyjaśniająjednakwszystkiego.Jak
zauważaRicoeur,oilesocjologiawiedzyjestdziałalnościąna-
ukową,otylehistoriafilozofiijestdziałalnościąwpełnymtego
słowaznaczeniufilozoficzną.„Źródłosystemu1pisze1tj.kon-
strukcjapewnegodyskursuwychodzącegoodpewnychpodstawo-
wychpytań1wszystkotowymykasięsocjologiiwiedzyimoże
byćuchwyconetylkowfilozoficznejhistoriifilozofii[histoirephi-
losophiquedelaphilosophie1M.T.]”57.
56Ibidem,s.68.NazwiązekrozważańKantazawartychwVoneinerphilo-
sophirendenGeschichtederPhilosophiezHeglowskimujęciemdziejówfilozofii
zwracatakżeuwagęP.W.ROSEMANNwartykule:Heidegger’sTranscendentalHisto-
ry(„JournaloftheHistoryofPhilosophy”2002,vol.40,no.4,s.5061507).
H.SCHNÄDELBACHnatomiastwtekścieOrozumnościhistoriiihistorycznościrozu-
mu,stanowiącymwprowadzeniedozbiorujegorozprawpt.Rozumihistoria
(tłum.K.KRZEMIENIOWA.Warszawa2001,s.6),pisze,żewyrażenie„dziejerozu-
mu”używaneprzezKantawostatniejczęściKrytykiczystegorozumutogene-
tivussubiectivus,odktóregoHegelprzechodzidogenetivusobiectivus,przemie-
niająctymsamym„historię,którąmożnaopowiedziećrównieżonaszym
rozumie”,w„proceshistorycznejepifaniiabsolutnegorozumu”.ODziejach
czystegorozumujakopierwowzorzeHegla„stylizacji”historiifilozofiizob.
H.SCHNÄDELBACH:Hegel.Wprowadzenie.Tłum.A.J.NORAS.Warszawa2006,
s.163.
57P.RICOEUR:Historyczność...,s.252.Czytamytudalej:„Istnieje,rzeczoczy-
wista,rozziewmiędzytym,conależydozwykłejspołecznejskutecznościico
nazwałemprzedchwiląspołecznymciężaremdoktryny,akonstrukcjądanejpro-
blematyki;albowiemfilozofiaprzychodzinaświat,światsłownegodyskursu,
wcałkieminnympoluniżpoleoperacyjne,utylitarneipragmatyczne.Przy-