Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
istniejącymistosunkamispołecznymi,perspektywądziałaniawrealiach
„narodubezpaństwa”niefunkcjonowaływintelektualnejpróżni,
wizolacjiodtradycjimyśleniapolitycznegoiaktualnegodziedzictwa
europejskiego.Rodowódlewicowo–chrześcijańskiejformacji
intelektualnejodnajdywanowfilozofiiPlatona,dziedzictwie
średniowiecznychireformatorskichgrupprotosocjalistycznych,
czerpiącychswojeinspiracjezBiblii,nowożytnychutopii(Tomasa
Morusa,TommasoCampanelli),angielskichlowellerów
(zrównywaczy)JohnaLilburnaidigerrów(kopaczy)Gerrarda
Winstanleya,wczesnooświeceniowychutopijnychkomunistów(Jean
Meslier,Morelly,LouisAugusteBlanqui),rozprawibroszur:
WojciechaGutkowskiego,księży:HugonaKołłątaja,KajetanaJózefa
Skrzetuskiego,WincentegoSkrzetuskiego,JózefaMejera,Floriana
Jelskiego,OnufregoKopczyńskiego,JózefaWitoszyńskiego,Faustyna
Ciecierskiegoiwieluinnych.Wbogatympejzażueuropejskiejmyśli
socjalistycznej(zazwyczajutopijnej)rodzimejlewicychrześcijańskiej
najbliżejbyłodoutopistówfrancuskich(HenrideSaint–Simon,
CharlesFourier,LouisBlanc,ÉtienneCabet,FrançoisNoëlBabeuf,
PhilippeBuonarroti,Hugues–Félicité–RobertdeLamennais,Philippe
Bûchez,PierreLeroux),wmniejszymstopniudobrytyjskich
socjalistów(RobertOwen,CharlesHall),reprezentantówróżnych
odcienianarchizmu(LewTołstoj,Pierre–JosephProudhon,Michaił
Bakunin)iwłoskich„zmartwychwstańców”(GiuseppeMazzini,
GiuseppeGaribaldi).Niejednokrotniepobratymstwoideowemiędzy
orędownikamizachodniegosocjalizmuarodzimą,polskąlewicą
przeradzałosięwosobisteprzyjaźnieifascynacje,byprzywołać
choćbytylkowspółpracęCabetazKrólikowskim,Proudhona
zEdmundemChojeckim,GaribaldiegozLudwikiemBulewskim
iJózefemHauke–Bosakiem,MazziniegozAdamemMickiewiczem
iStanisławemWorcellem,Lamennais’azLeonemRzewuskim,
czyAlexandre–AugusteLedruRolliniArnoldaRugezWojciechem
Daraszem.
Spróbujmyterazzarysowaćmozaikęideowo–politycznąformacji
intelektualnej,zktórejwywodzilisięautorzytekstówzamieszczonych
wniniejszejantologii.Uchwycićichświatopogląd,postawy,intencje
imotywację,dokonaćinterpretacjikoncepcjiprzeznichgłoszonych,
ajednocześnieodnaleźćpodobieństwairóżniceichpolitycznego
myślenia.Ułatwito,jaksądzę,wcaleniełatwąlekturęzebranegotutaj
materiałuźródłowego.
