Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wlatach1824–1827podróżowałm.in.poGenewie,
FlorencjiiFrancji.Wlatach1828–1829występował
wobroniełagodnegowyrokuSąduSejmowego
naprzywódcachTowarzystwaPatriotycznego.Wlatach
1824–1827pisałtraktatpolityczno-pokojowy
zatytułowany
Essaisurladiplomatie
,któryopublikował
anonimowo(podpseud.Filhellen)w1830weFrancji.
Rozpocząłgoodanalizydziejówirozwojudyplomacji,
naktórejzasadypozytywnywpływmiałochrześcijaństwo
–równośćludziwobecBogazostałaprzełożona
narównośćludziwzględemprawa.Czartoryskiwyciągnął
wnioskizsytuacjipolitycznejpanującejnakontynencie
pokongresiewiedeńskimiprzedstawiłwizjęprzyszłego
rozwojuEuropy.Kontynuującwpewnymsensiemyślzlat
1803–1804,postulowałstworzeniemiędzynarodowej
organizacjiwolnychniepodległychpaństw–Ligi
Europejskiej,któraczuwałabynadrealizacją
iprzestrzeganiemzasadsprawiedliwościiwolności
przysługującymkażdemunarodowi.Organizmten
składałbysięzwolnychnarodów,którymzostaną
przywróconeprawanarodoweiniezależnośćpaństwowa
(Polska,Grecja,Włochy,Belgia).Granicemiałybyć
wytyczonewnajbardziejoptymalnysposób,przy
uwzględnieniuwarunkówspołecznych,obronnych
iekonomicznychkażdegozpaństw.Małenarodypowinny
tworzyćfederacje,dziękiczemu,umacniającswe
pozycje,stałybysiępodstawąLigi.Stabilizacjęeuropejską
miałygwarantowaćpaństwazachodnie–Francja,aw
szczególnościWielkaBrytania.Ligamiałamiećwłasne
ponadnarodoweorgany:NajwyższąRadę,SenatiKongres
Europejski.Książępotępiałniewolnictwoikolonializm
–pisałostopniowymichzanikuwrazzrozwojem
cywilizacyjnymwEuropie.Wpostępiegospodarczym
icywilizacyjnymwidziałnadziejenarozwójiutrzymanie
pokojowychwięzimiędzynarodami.Czartoryski
sugerowałprzekształceniestrukturypolitycznejEuropy
mającenacelueliminacjewojenizrywówrewolucyjnych,
stabilizacjęizapanowaniepokojumiędzynarodami.
Koncepcjepolskiegoksięcianiezostałyzrealizowane
