Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
C
CENZUSWYBORCZY
elementograniczającywarunkiposiadaniapraw
wyborczych.Jesttoobowiązekdysponowaniaokreślonym
przymiotem,spełnianiawymogów,będącychkoniecznym
warunkiemdopuszczeniadoudziałuwwyborach.
Występowaniecenzusówwyborczychnaruszanaczelne
zasadyprawawyborczego:zasadęrównościizasadę
powszechności.WXIXw.wkrajachprzechodzących
procesdemokratyzacjiobowiązywałylicznecenzusy
iwyłączenia(wskazaniecechlubwłaściwości,których
posiadaniewykluczaudziałwwyborach),czego
konsekwencjąbyłniewielkiprocentuprawnionych
dogłosowaniawśródogółudorosłychobywateli.
Donajczęściejstosowanychcenzusówwyborczych
whistorycznejpraktyceustrojowejmożnazaliczyć:
cenzuspłci(pozbawiającyprawwyborczychkobiety),
wykształcenia,majątku(uzależniającydysponowanie
prawamiwyborczymiodposiadaniamajątkuookreślonej
wartości),cenzuszamieszkania(domicylu;uzależniający
posiadanieprawawyborczegoodczasuzamieszkania
wdanymokręguwyborczym),pochodzenia,zasług
(określonywKonstytucjiRPz1935).Stopniowalikwidacja
cenzusówwsystemachwyborczychbyławyrazem
praktycznejrealizacjizasadypowszechnościwyborów,
któradośćpóźnostałasięjednąznajistotniejszychzasad
życiapolitycznego.Zewszystkichograniczeńprawa
wyborczegonajdłużejutrzymywałsięcenzuspłci,
ograniczającyudziałkobietwwyborach.Jakopierwsze
uzyskałyoneprawawyborczewFinlandii(1906),
następniewNorwegii(1913),wDaniiiIslandii(1915).
Najbardziejzapóźnionepodtymwzględembyły:Grecja
(1952),Liechtenstein,Szwajcaria(1972),Portugalia
(1974).WdrugiejpołowieXXw.usuniętowiększość
