Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
15
Cogorsza,obrońcawłasnegolubcudzegonieetycznegopo-
stępowania(postępowaniasprzecznegozpowinnościamietycz-
nymi)możejeusprawiedliwiaćwłaśniewynikaniemznatural-
nychskłonności,czylizgodnościąznaturalnymiskłonnościami.
GdybędzieznałpracęKonradaLorenzaHTakzwanezło”,może
siępowoływaćnanaturalnycharakterwewnątrzgatunkowej
agresji,awięcwłasnychlubcudzychskłonnościagresywnych
wobecinnychludziorazpostępowańdającychimupust.Łatwo
znalazłbynatymgruncieusprawiedliwienie,bowiemHgłębsze
badaniapokazują,żeagresjamożemiećlicznefunkcje–obro-
nyterytorium,wzmocnieniamotywacjidouczenia,tworzenia
hierarchiispołecznej–iwywołująjąróżneczynniki:wrodzo-
nemechanizmy,hormony,naśladownictwo,bodźcestosowane
przezgrupę”[Hołówka2001a,318].Wedługniektórychpoglą-
dównaukowych,agresjamaźródławnaturalnychprocesach
ipełnipozytywnespołeczniefunkcjeregulatywne.Natomiast
(albowłaśniedlatego)wedługpogląduobecnegoiugruntowa-
negowrozmaitychnurtachfilozofiiHodArystotelesapocząwszy,
poprzezchrześciaństwo,ażposuperegoFreuda–istotąmoral-
nościjestprzeciwstawieniesięnaturzeludzkiej,spontanicznej,
nieokiełznanejiegoistycznej.Ideałymoralne,bezwzględuna
to,czylegitymizujejeboskiabsolut,umowaspołeczna,logika
rozumuczyimperatywpsychologiczny,zyskująswójsensprzez
opozycjędoowejnatury,niejakojąnaprawiając”[Górnicka-Ka-
linowska1993,185].Inaczejmówiąc,czyniąctak,jakbyćpo-
winno(lubprzynajmniejdotegodążąc).Wyrażająctosłowami
Milla,Hczłowiekmatakisamobowiązekwobecnaturywłasnej
inaturywszystkichinnychrzeczy–winienmianowicienietyle
naśladowaćją,coudoskonalać”[Mill2008,64].
Wspołeczeństwachprymitywnych,alenietylko,pospo-
litejesttraktowaniewłasnychsposobówżyciaipostępowania
jakoHnaturalnych”,wprzeciwieństwiedotychobserwowanych
uinnychgrupsocjo-kulturowychiuważanychzaHnienaturalne”
[zob.Kmita2004,55].Takanaturalizacjawłasnychwzorówma
imbodajnadaćstatuslepiejugruntowanychiuzasadnionych,
